Antik Yunancadaki θυρεός (thureós, “büyük dikdörtgen kalkan”) + εἶδος (eîdos, “ bir form, şekil, biçim”)’nın birleşmesinden türemiştir. 16. Yüzyılda Ambroise Paré tarafından bez thyroïde olarak tanımlanmıştır. Glandula thyroidea; Tiroid bezini (Kalkan bezini) veya tiroit kıkırdağını ifade etmektedir. (Bkz; Glandula)
Embriyoloji
- Ektop Tiroid,
- Mediyan kistler.
Anatomi
Kelebek şeklinde, parenkimatöz bir organdır.
İki lobtan oluşmuştur;
- Sağdaki lob; Lobus glandulae thyroidea dekster (Bkz; Lobus) (Bkz; dekster)
- Soldaki lob; Lobus glandulae thyroidea sinister (Bkz; Lobus) (Bkz; sinister)
- Kalkan bezinin iki lobun ortasında kalan dar bağlantıya isthmus glandulae thyreoidea denir. (Bkz; isthmus)
Kalkan kıkırdağının altında kalır, soluk borusunun 5-6. halkaları üzerinde bulunur.
İşlevi
Endokrin bir organdır. T3, T4 gibi tiroid hormonlarını üretirken, C hücrelerinden Kalsitonin salgılar. Hormon üretimi hipotalamik-hipofizer çember ile yönetilir (TRH, TSH).
Klinik
Tiroid hastalıkları
- Morbus Hashimato
- Morbus Basedow
- Ötirot düğüm struması (>90%)
- Hipertiroid
- Lokal enflamasyon
- Malignom (Kanser) Tirositten veya C hücrelerinden oluşmuş.
Tiroid teşhisi
- Fiziksel muayene, palpasyon
- Ultrason (Yüksek frekanslı prob; 7,0-15 MHz),
- BT, MR
- Trakel röntgen
- Sintigrafi; Biyopsi
İlaçlı BT için kullanılacak olan iyodun kontraendikasyonu vardır. İyot kalkan bezini 3-6 ay arasında engelleyerek, radyo iyot tedavisine karşı işlevsiz bırakır.
