Tag Archives: tıp

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Nüfuslarının giderek yaşlanması ve bu nüfusa kimin bakacağı konusu gelişmiş ülkelerde kaygı yaratıyor. Sağlık ve sosyal yardım paketlerini her geçen gün kısmak zorunda kalan hükümetler, bakım hizmetleri için daha ucuz yollar ararken, bir yandan da robot bakıcı araştırmalarına her geçen gün daha fazla yatırım yapıyorlar. Hasta bakımında insanlara yardımcı olan robotlara göz atacağız. Genel olarak sıhhati bozulmuş olan, ızdırap çeken ve hatta hayatından endişe eden bir hasta ister hastanede, ister evinde olsun etra­fından daima yakın alaka, yardım ve ihtimam bek­ler. Bu ihtiyaca karşılık vermekle yükümlü hastabakıcıların temel görevi hastaya bakmak […]

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Tıbbın bir bilim dalı olup olmadığı uzun süredir tartışılmakta olan bir konudur. Tartışma dahilinde irdelenen önemli bir soru ise tıbbın bir bilim mi yoksa sanat mı olduğu sorusu yatmaktadır. Bu sorulara net ve nihai bir cevap vermek her zaman kolay olmasa da, birçok kişinin yapma hatasına düştüğü gibi “Tıp bir bilim değildir.” diyerek kestirip atmak doğru olmayacaktır. Tıbbın bilim olup olmadığını tanımlayabilmek için öncelikle bilimin tanımlanması gerekmektedir – ki bu pek de kolay bir iş değildir. Ancak bilimin temel metodolojisinden yola çıkarak bilimin ne yaptığı kabaca da olsa sorgulanacak olursa, tıbbın […]

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Antibiyotikler sayesinde insan hayatı eskiye göre artık daha uzun. Bilim insanları, insanların hastalıklara yakalanmalarını ve ölmelerini engellemek için çoğu kişinin aklına bile gelmeyecek çoğunlukla kirli ve pislik içindeki yerlerde bakterileri öldürecek ilaçları arıyorlar. Günümüzde kullanılan birçok ilaç acayip diyebileceğimiz yerlerde keşfedildi. Bu gelenek, Alexander Fleming’in 1928’de ilk antibiyotik olan penisilini keşfetmesine dayanır. Fleming yanlışlıkla bir petri kabının kapağını açık bırakınca bakterileri öldüren bir çeşit küfün bu ortamda geliştiğini fark etmişti. Bir başka önemli antibiyotik olan vankomisin 1952’de Borneo’dan gönderilen bir çamur örneğinin içinde bulundu. Çok kullanılan bir başka antibakteriyel ilaç olan sefalosporinler […]

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Bitkisel dokular denince hepimizin aklında ışıklar çakar: pek doku, sürgen doku, koruyucu doku, iletim doku vs… Saydıklarımız arasından bu yazımız için önemli olan ise iletim dokusu. İletim dokusu, odun ve soymuk boruları başta olmak üzere, kanallar aracılığıyla su, besin ve mineralleri bitkinin bütün bölümlerine iletir. Evet, hatırlar gibisiniz. Gene de, bitkilerin ve dğer canlıların bütün bu işlemleri ne kadar başarılı bir şekilde yaptıkları çoğunlukla gözümüzden kaçar. Aslında bitkisel iletim, yarıçapı santimetreden nanometreye değişen on binlerce esnek kanalda, kılcallık ve deformasyona uyumlu şekilde taşıma yapma becerisine sahiptir. Bu sistem akışkanlara mikro […]

Tahmini okuma süresi: 9 dakika Tıp ve teknolojinin kesiştiği noktada cerrahi robotlar parlamaya başladı. Henüz robotlara ameliyatlarımızı tamamen devredecek kadar güvenmesek de, robotlar doktorlara yardım etmekten onları eğitmeye kadar geniş bir yelpazeye yayılmış görevleri çoktan üstlenmiş durumdalar. Bu yazımızda ameliyathanelerde kullanılan robotları inceleyeceğiz. Amerikan Sağlık Araştırmaları ve Kalite Kurumu tarafından yapılan bir araştırmaya göre [1] Amerika’da sadece bir yıl içerisinde (2000),  ameliyat sonrası enfeksiyonları, ameliyatlarda unutulan yabancı cisimler, tekrar açılan ameliyat yaraları ve ameliyat sonrası kanamaları gibi bazı cerrahi komplikasyonlardan dolayı 2.4 milyon gün fazladan hastane konaklaması, 9.3 milyar dolar fazladan tedavi masrafı ve 32.000 […]

Tahmini okuma süresi: 5 dakika Murman, Saami dilinde yeryüzünün kenarı demektir. Evet, orada kendi halinde bir şehir var; adı Murmansk. Sovyetler Birliği’nin kahraman şehirlerinden biri, I. Dünya Savaşı’nda müttefik ülkelerden gelen yardımı karşılamak amacıyla bir liman şehri olarak kurulmuş. 1942’de Alman bombardımanıyla neredeyse yok edilmiş ancak destekle yeniden toparlanmış. Daha da ileri giderek ilk buzlanmaya karşı dayanıklı petrol platformuna ev sahipliği yapmaya başlamış. Rusya’nın en güçlü dönemlerinde de şehir unutulmamış. Öyle ki bugün şehirde atom enerjisi kullanan denizaltı ve buzkıran filoları bulunmakta. Kendi adıyla anılan oblastın (idari bölgenin) merkezi olan şehir, Rusya’nın kuzeybatı ucunda, Barents […]

Tahmini okuma süresi: 5 dakika Kana enjekte edilen ilaçların hastalıklı hücrelere adrese teslim ve nokta atışı ulaştığı zamanların eşiğindeyiz. Bizleri gereksiz bıçakaltı işlemlerden ve ilaçların yan etkilerinden koruyacak, bakteri ve nano robotların insanların iyiliği için işbirliği yaptıkları tıbbi yöntemleri inceleyeceğiz. Askerleri küçültüp mikro boyutlara getirebilecek teknolojinin sırrına sahip bilim adamı Jan Benes, CIA ajanlarının yardımıyla SSCB’den kaçar. Ancak bu esnada profesörü Amerika’ya götüren konvoy KGB ajanları tarafında saldırıya uğrar. Kafasına darbe alan Benes’nin beyninde ne yazık ki bir pıhtı oluşur. Bir grup bilim adamı ve teçhizatlı askerler Benes’nin beynindeki tıkanıklığı açmak için küçültülerek profesörün beynine […]

Tahmini okuma süresi: 2 dakika Mikro-akışkan kanal içeren cihazlar tıbbi ve temel araştırmalarda hücreleri hızla analiz edebilme potansiyeline sahiptir. Araştırmacılar hücrelerin boyuna, şekil değiştirebilme ve elektriksel özellikler ile karakteristik olarak birbirinden ayrılabilir. Massachussetts Teknoloji Enstitüsü’nden  (MIT) araştırmacılar hücreleri ayırmak için ses dalgalarıyla olan ilişkilerinden yani akustik özelliklerinden yararlanacak bir yöntem geliştirdiler. Böylece yoğunluk ve sıkıştırılabilirlikten faydalanarak ayrımları mümkün olacak. Akustik özellikler hücre içeriği ve şekline bağlı olsa da , hücrelein şeklinden bağımsızdır, böylece bu metot benzer büyüklükteki hücrelerin ayrımında kullanılabilir. Bu yaklaşımın diğer bir avantajı, hücreleri değiştiren bir kimyasal etikete gereksinim duymamasıdır. Bu teknik sayesinde kolay […]

Tahmini okuma süresi: 3 dakika Türkiye’de tıp fakültelerinin sayısı 2003-2013 arasında 46’dan 73’e yükseldi. Bununla beraber eskiden kadın doğum, genel cerrahi gibi popüler olan dallar yerini fizik tedavi, dermatoloji, kulak burun boğaz gibi dallara bıraktı. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden alınan 2015 Aktif Çalışan Personel verilerine göre Türkiye’de aktif olarak çalışan sağlık personeli toplamı 648.237. Bu rakam 2002’de toplam 378.551’di. Sağlık personeli kapsamına hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire, ebe, sağlık memuru, diğer sağlık hizmetleri çalışanları ile genel idari ve diğer hizmet sınıfları çalışanları giriyor. Pratisyen hekime ihtiyaç var 2015 verilerine göre aktif çalışan hekim […]

Tahmini okuma süresi: 4 dakika Orta Çağ tıbbı genellikle hekimlerin cahil olduğu ve sağlık hizmetinin batıl inançlarla ve hurafelerle yapıldığı zamanlar şeklinde tasvir edilmiştir. Ancak, daha yakından bakıldığında Orta Çağ boyunca tıbbi bilgi ve hizmet konusunda birçok gelişmenin olduğu ortaya çıkmaktadır. İşte en iyi 10 tıbbi gelişme: 1. Hastaneler 4. yy.a kadar hastane kavramı -hastaların özel ekipmanlara erişimi olan doktorlar tarafından tedavi edildiği yer- Roma İmparatorluğu’nun bazı bölgelerinde görülüyordu. Hastanelerin kökeni yoksullara ve yolculara konaklama ve bakım sağlayan Hristiyan din kurumlarıydı. Hastaneler Bizans ve Batı Avrupa’da genellikle manastırlar tarafından işletiliyordu ve Orta Çağ boyunca giderek […]