Tag Archives: tıp

Tahmini okuma süresi: 2 dakika Kalça total uç protezi için kullanılan Latince terim prothesis totalis coxae‘dir. Kalça eklemini yapay bir eklemle değiştirmek için yapılan cerrahi bir prosedürdür. “Protez” kelimesi Yunanca “ekleme” veya “yerleştirme” anlamına gelen “próthesis” kelimesinden gelmektedir. “Coxae” kelimesi ise Latince “kalça” anlamına gelen “cāxa” kelimesinden gelmektedir. Kalça total uç protezi çok başarılı bir ameliyattır. Şiddetli kalça artriti olan kişilerde ağrıyı hafifletebilir ve hareketliliği artırabilir. Genellikle total kalça protezi olarak adlandırılan total kalça artroplastisi (THA), kalça ekleminin yıpranmış veya hasar görmüş kısımlarının yapay parçalarla değiştirildiği cerrahi bir prosedürdür. Bu, ciddi kalça artriti olan hastalarda […]

Tahmini okuma süresi: 3 dakika Norgestrel östradiol ile sabit kombinasyon halinde kaplanmış tabletler şeklinde mevcuttur. ABD’de, 2023 yılında doktor reçetesi olmadan temin edilebilen bir monopreparat olarak bir doğum kontrol hapı onaylanmıştır (Opill®). Bu makale norgestrel rasematına atıfta bulunmaktadır. Enantiyomer levonorgestrel de piyasadadır ve genellikle doğum kontrol hapı ve “ertesi gün hapı” olarak kullanılır. Norgestrel, doğum kontrol hapları ve acil kontrasepsiyon dahil olmak üzere çeşitli hormonal kontrasepsiyon formlarında kullanılan sentetik bir progestin, bir hormon türüdür. Farmakodinamik: Norgestrel bir progestin veya doğal olarak oluşan kadın cinsiyet hormonu progesteronun sentetik bir formudur. Norgestrel vücutta esas olarak yumurtlamayı (yumurtalıklardan […]

Tahmini okuma süresi: 2 dakika Esrar kullanımının özellikle kısa vadede ciddi sonuçları olabilir. Bu yüzden esrar içtikten sonra araba kullanmamalısınız. Tetrahidrokanabinolün (THC) etkileri bilişsel performansınız üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Esrar içtikten sonra bu durumun ne kadar sürdüğü çeşitli araştırmalarda incelenmiştir. Ancak Sydney Üniversitesi’nin Lambert Girişimi tarafından yapılan bir analiz bu soruyu kesin olarak çözmeyi amaçlıyor. Esrar içmek: Gerçekten ne kadar süre kafayı bulduruyor? Dr. Danielle McCartney liderliğindeki ekip yaklaşık 80 çalışmayı analiz etti. Araştırmacılar meta-analizlerini Temmuz 2022’de Neuroscience & Biobehavioral Reviews dergisinde yayınladılar. Orta ila yüksek dozlarda THC’nin üç ila on saat süren […]

Tahmini okuma süresi: 2 dakika Yaşlanan nüfus ve bu nüfusa bakım sağlamanın zorluğu, gelişmiş ülkelerde giderek artan bir endişe kaynağıdır. Sağlık hizmetleri ve sosyal yardım alanında bütçe kısıtlamalarıyla karşı karşıya kalan hükümetler, bakım hizmetleri sunmanın uygun maliyetli yollarını aramakta ve bu da robot bakıcılara yönelik araştırmalara yapılan yatırımların artmasına neden olmaktadır. Bu robotlar hasta bakımına yardımcı olma potansiyeline sahiptir ve bu makalede bu amaçla geliştirilmekte olan farklı robotları inceleyeceğiz. Bir hastanın sağlığı bozulduğunda, ister hastanede ister evde olsun, genellikle yakın ilgi, yardım ve bakıma ihtiyaç duyar. Bu bakımın sağlanmasından ve hastanın rahatının temin edilmesinden insan […]

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Tıbbın bir bilim dalı olup olmadığı uzun süredir tartışılmakta olan bir konudur. Tartışma dahilinde irdelenen önemli bir soru ise tıbbın bir bilim mi yoksa sanat mı olduğu sorusu yatmaktadır. Bu sorulara net ve nihai bir cevap vermek her zaman kolay olmasa da, birçok kişinin yapma hatasına düştüğü gibi “Tıp bir bilim değildir.” diyerek kestirip atmak doğru olmayacaktır. Tıbbın bilim olup olmadığını tanımlayabilmek için öncelikle bilimin tanımlanması gerekmektedir – ki bu pek de kolay bir iş değildir. Ancak bilimin temel metodolojisinden yola çıkarak bilimin ne yaptığı kabaca da olsa sorgulanacak olursa, tıbbın […]

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Antibiyotikler sayesinde insan hayatı eskiye göre artık daha uzun. Bilim insanları, insanların hastalıklara yakalanmalarını ve ölmelerini engellemek için çoğu kişinin aklına bile gelmeyecek çoğunlukla kirli ve pislik içindeki yerlerde bakterileri öldürecek ilaçları arıyorlar. Günümüzde kullanılan birçok ilaç acayip diyebileceğimiz yerlerde keşfedildi. Bu gelenek, Alexander Fleming’in 1928’de ilk antibiyotik olan penisilini keşfetmesine dayanır. Fleming yanlışlıkla bir petri kabının kapağını açık bırakınca bakterileri öldüren bir çeşit küfün bu ortamda geliştiğini fark etmişti. Bir başka önemli antibiyotik olan vankomisin 1952’de Borneo’dan gönderilen bir çamur örneğinin içinde bulundu. Çok kullanılan bir başka antibakteriyel ilaç olan sefalosporinler […]

Tahmini okuma süresi: 6 dakika Bitkisel dokular denince hepimizin aklında ışıklar çakar: pek doku, sürgen doku, koruyucu doku, iletim doku vs… Saydıklarımız arasından bu yazımız için önemli olan ise iletim dokusu. İletim dokusu, odun ve soymuk boruları başta olmak üzere, kanallar aracılığıyla su, besin ve mineralleri bitkinin bütün bölümlerine iletir. Evet, hatırlar gibisiniz. Gene de, bitkilerin ve dğer canlıların bütün bu işlemleri ne kadar başarılı bir şekilde yaptıkları çoğunlukla gözümüzden kaçar. Aslında bitkisel iletim, yarıçapı santimetreden nanometreye değişen on binlerce esnek kanalda, kılcallık ve deformasyona uyumlu şekilde taşıma yapma becerisine sahiptir. Bu sistem akışkanlara mikro […]

Tahmini okuma süresi: 5 dakika Murman, Saami dilinde yeryüzünün kenarı demektir. Evet, orada kendi halinde bir şehir var; adı Murmansk. Sovyetler Birliği’nin kahraman şehirlerinden biri, I. Dünya Savaşı’nda müttefik ülkelerden gelen yardımı karşılamak amacıyla bir liman şehri olarak kurulmuş. 1942’de Alman bombardımanıyla neredeyse yok edilmiş ancak destekle yeniden toparlanmış. Daha da ileri giderek ilk buzlanmaya karşı dayanıklı petrol platformuna ev sahipliği yapmaya başlamış. Rusya’nın en güçlü dönemlerinde de şehir unutulmamış. Öyle ki bugün şehirde atom enerjisi kullanan denizaltı ve buzkıran filoları bulunmakta. Kendi adıyla anılan oblastın (idari bölgenin) merkezi olan şehir, Rusya’nın kuzeybatı ucunda, Barents […]