Latince ‘skolyoz’ kelimesinden türetilen bir terim olan skolyoz, köklerini ‘σκολίωσις’ (skolíōsis)’in “bükülme, burulma veya bükülme” anlamına geldiği Eski Yunanca’da bulur ¹. Bu durum, omurganın yanal yönde anormal bir eğriliği ile karakterize edilir.

Neden

Skolyoz, omurganın yanlara doğru eğri olduğu bir durumdur. Eğri hafif veya şiddetli olabilir ve tüm omurgayı veya sadece bir kısmını etkileyebilir. Skolyoz, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktörden kaynaklanabilir:

Genetik: Skolyoz ebeveynlerden kalıtsal olabilir.
Gelişimsel problemler: Skolyoz bazen doğum kusuru veya nöromüsküler bozukluk gibi gelişimsel problemlerden kaynaklanabilir.
Yaralanma: Skolyoz bazen omurganın yaralanmasından kaynaklanabilir.

Skolyoz, omurga anormal bir şekilde döndürüldüğünde ve yana doğru kıvrıldığında ortaya çıkan üç boyutlu bir şekil bozukluğudur. Tipik olarak doğuştan (doğumda var olan vertebral anomalilerin neden olduğu), idiyopatik (nedeni bilinmeyen, genellikle ergenlik döneminde gelişir) veya nöromüsküler (spina bifida veya serebral palsi gibi başka bir durumun ikincil semptomu olarak gelişen) olarak sınıflandırılır ².

Epidemiyoloji:

İdiyopatik skolyoz en sık görülen tiptir ve şiddeti oldukça değişken olmakla birlikte ergenlerin %2-3’ünü etkiler ³.

Teşhis:

Skolyoz genellikle fizik muayene ve tanıyı doğrulamak ve omurga eğriliğinin ciddiyetini belirlemek için bir radyografi ile teşhis edilir. Eğrilik Cobb açısının dereceleri ile ölçülür ve eğrinin yeri, yönü ve şiddeti de tedavi seçeneklerinde rol oynar ⁴.

Tedavi:

Skolyozun tedavisi yoktur, ancak durumu yönetmeye yardımcı olabilecek tedaviler vardır. Skolyoz tedavisi şunları içerebilir:

Gözlem: Bazı durumlarda skolyoz tedavi gerektirmeyebilir.
Destek: Bir destek, omurgayı düzeltmeye ve eğrinin daha da kötüleşmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Cerrahi: Şiddetli skolyoz vakalarında cerrahi gerekebilir.

Tedavi, yaş, hastanın ne kadar büyüyeceği, eğriliğin derecesi ve şekli ve skolyoz tipi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Ameliyatsız tedaviler arasında gözlem ve destek yer alır. Tipik olarak 45-50 dereceden büyük eğriler için ayrılan cerrahi tedavi, sıklıkla eğriliği azaltan ve daha fazla ilerlemesini engelleyen spinal füzyonu içerir ⁵.

Skolyozun standart cerrahi tedavisi Spondilodez ameliyatıdır (spinal füzyon olarak da bilinir). Prosedür, omurları birbirine kaynaştırarak çalışır, bu da eğriliği düzeltir ve omurganın o bölümünü hareketsizleştirir ⁶.

Skolyozlu kişiler için prognoz, durumun ciddiyetine bağlıdır. Hafif skolyozu olan kişilerde herhangi bir semptom görülmeyebilir ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir. Şiddetli skolyozu olan kişiler ağrı ve diğer semptomlar yaşayabilir ve ameliyat olmaları gerekebilir.

Prognoz:

Skolyozu olan bireyler için prognoz, hafif skolyozu olanlar için iyiden, tedavi edilmemiş şiddetli skolyozu olanlar için sağlıkla ilişkili yaşam kalitesinin düşmesine kadar değişir. Genelde skolyoz erken saptanıp tedavi edildiğinde prognoz daha iyidir⁷.

Tarih

Skolyozun geçmişi de nispeten kısadır. Durum ilk olarak 16. yüzyılda tanımlandı, ancak durumun tam olarak anlaşılması 19. yüzyıla kadar değildi. X-ışınları ve MRI taramaları gibi yeni görüntüleme tekniklerinin geliştirilmesi, doktorların skolyozu daha iyi teşhis etmesine olanak sağlamıştır.

Skolyoz terimi, “çarpıklık” anlamına gelen Yunanca skolyoz kelimesinden gelir. Terim tıp literatüründe ilk olarak 16. yüzyılda İtalyan doktor Giovanni Battista Morgagni tarafından kullanılmıştır.

Kaynak:

1. Partridge M. The Origin of ‘Scoliosis’. Spine (Phila Pa 1976). 1990;15(7):708.
2. Asher M, Burton D. Adolescent idiopathic scoliosis: natural history and long term treatment effects. Scoliosis. 2006;1(1):2.
3. Newton PO, Farnsworth CL, Faro FD, Mahar AT, Odell TR, Mohamad F, et al. Spinal Growth Modulation With Use of a Tether in an Immature Bovine Model. Journal of Bone and Joint Surgery. 2008;90(12):2695–2706.
4. Weinstein SL, Dolan LA, Cheng JCY, Danielsson A, Morcuende JA. Adolescent idiopathic scoliosis. Lancet. 2008;371(9623):1527–1537.
5. Cobb J. Outline for the study of scoliosis. In: Edwards JW, editor. Instructional Course Lectures. The American Academy of Orthopedic Surgeons; 1948. pp. 261–275.
6. Hawes MC. The use of exercises in the treatment of scoliosis: an evidence-based critical review of the literature. Pediatric Rehabilitation. 2003;6(3-4):171–182.
7. Weinstein SL, Dolan LA, Spratt KF, Peterson KK, Spoonamore MJ, Ponseti IV. Health and function of patients with untreated idiopathic scoliosis: a 50-year natural history study. JAMA. 2003;289(5):559–567.