Senkop

Tahmini okuma süresi: 2 dakika

Antik Yunancadaki σύν (sún, “yanında”) + κόπτω (kóptō, “vurma, kesilmiş) →  συγκόπτω (sunkóptō, “doğramak, biçmek”) + –η (-ē, “nominalizasyon son eki”) →  συγκοπή (sunkopḗ) → Latincedeki syncope

Eski Türkçede mayıl- → Bayılma.

• ani, kısa süreli, spontan geri dönen, postural tonus kaybı ile karakterize, geçici şuur kaybı.
• ayaktaki vücut konumunun kaybı veya spontan dinlenme olarak da tanımlanabilir.
• Genellikle, geçici serebral hipoperfüzyon (hipoksi) veya hipotansiyon nedeniyle olur.

Sebepleri; 

1. Kardiyal olmayan sebepler;
   • Neurogen   24%
     • Vazovagal 18% (8-37)
     • Durumsal 5% (1-8)
     • diğerleri 1% (0-4)
   • Nörolojik hastalıklar 10% (3-32)
   • Ortostatik hipotansiyon 8%(4-10)
   • İlaçlar  3% (1-7)
   • Psikiyatrik hastalıklar 2% (1-7)
2. Kardiyal Sebepler;
   • organik kalp hastalıkları 4% (1-8)
   • aritmi  14% (4-38)
   • açıklanamayan sebepler  34% (13-41)

Sınıflandırma

Literatürde senkop farklı kriterlere göre sınıflandırılmıştır. Burada seçilen sınıflandırma yalnızca bir olasılıktır.

Vazovagal senkop;

Nervus vagus’un uyarılması ile şah damarının genişleyip, kalp atışının düşmesine bağlı olarak gerçekleşen aniden bayılma durumudur. Kan basıncının azalması ile beyne yeterli kanın gidememesi durumu, kişiden kişiye göre bastırılabilirken, stress, yorgunluk, rahatsızlık gibi durumlarda bu savunma mekanizması tam olarak işleyemeyebilir ve takiben bayılma durumu gözlemlenir.

• Aynı zamanda miksiyon ve dışkılama gibi süreçlerde bahsedilen sinir görev aldığından benzeri bir olay görülebilir.
• Öksürme ve yutma da tetikleyebilir,
• Aşırı hassas şah damarına yapılan baskı da bu mekanizmayı harekete geçirebilir.

Kardiyak senkop

• Kardiyak aritmiler (taşiaritmiler, bradiaritmiler, hasta sinüs sendromu, WPW sendromu)
• Pacemaker Sendromu
• Kalp krizi
• Hipertrofik Obstrüktif Kardiyomiyopati (HOCM)
• Kalp kapak kusurları (esas olarak aort darlığı)
• Atriyal miksoma
• Düşük adenozin asistol

Ayırıcı tanı

Diğer nedenlerden dolayı bilinç kaybı, örn.

• Metabolik bilinç kaybı
• Hipoglisemi
• Serebral bilinç kaybı
• Nöbet (özellikle otonom nöbet)
• Narkolepsi

Klinik olarak, bu ayırıcı tanıların ‘gerçek’ senkoptan ayırt edilmesi zordur. Bu genellikle daha fazla teşhis gerektirir.