Antik Yunancadaki σύν (sún, “yanında”) + κόπτω (kóptō, “vurma, kesilmiş) →  συγκόπτω (sunkóptō, “doğramak, biçmek”) + –η (-ē, “nominalizasyon son eki”) →  συγκοπή (sunkopḗ) → Latincedeki syncope

Eski Türkçede mayıl- → Bayılma.

• ani, kısa süreli, spontan geri dönen, postural tonus kaybı ile karakterize, geçici şuur kaybı.
• ayaktaki vücut konumunun kaybı veya spontan dinlenme olarak da tanımlanabilir.
• Genellikle, geçici serebral hipoperfüzyon (hipoksi) veya hipotansiyon nedeniyle olur.

Sebepleri; 

1. Kardiyal olmayan sebepler;
   • Neurogen   24%
     • Vazovagal 18% (8-37)
     • Durumsal 5% (1-8)
     • diğerleri 1% (0-4)
   • Nörolojik hastalıklar 10% (3-32)
   • Ortostatik hipotansiyon 8%(4-10)
   • İlaçlar  3% (1-7)
   • Psikiyatrik hastalıklar 2% (1-7)
2. Kardiyal Sebepler;
   • organik kalp hastalıkları 4% (1-8)
   • aritmi  14% (4-38)
   • açıklanamayan sebepler  34% (13-41)

Sınıflandırma

Literatürde senkop farklı kriterlere göre sınıflandırılmıştır. Burada seçilen sınıflandırma yalnızca bir olasılıktır.

Vazovagal senkop;

Nervus vagus’un uyarılması ile şah damarının genişleyip, kalp atışının düşmesine bağlı olarak gerçekleşen aniden bayılma durumudur. Kan basıncının azalması ile beyne yeterli kanın gidememesi durumu, kişiden kişiye göre bastırılabilirken, stress, yorgunluk, rahatsızlık gibi durumlarda bu savunma mekanizması tam olarak işleyemeyebilir ve takiben bayılma durumu gözlemlenir.

• Aynı zamanda miksiyon ve dışkılama gibi süreçlerde bahsedilen sinir görev aldığından benzeri bir olay görülebilir.
• Öksürme ve yutma da tetikleyebilir,
• Aşırı hassas şah damarına yapılan baskı da bu mekanizmayı harekete geçirebilir.

Kardiyak senkop

• Kardiyak aritmiler (taşiaritmiler, bradiaritmiler, hasta sinüs sendromu, WPW sendromu)
• Pacemaker Sendromu
• Kalp krizi
• Hipertrofik Obstrüktif Kardiyomiyopati (HOCM)
• Kalp kapak kusurları (esas olarak aort darlığı)
• Atriyal miksoma
• Düşük adenozin asistol

Daha önce verdiğiniz bilgileri tamamlamak için, senkop için bazı ek tanı prosedürlerini ve tedavi seçeneklerini tartışalım.

Teşhis:

Senkop tanısı, ayrıntılı bir tıbbi öykü, fizik muayene ve olası tetikleyici faktörlerin değerlendirilmesi dahil olmak üzere kapsamlı bir değerlendirmeyi içerir. İlk değerlendirme tipik olarak şunları içerir:

• Tıbbi geçmiş: Kapsamlı bir öykü, senkopa katkıda bulunabilecek altta yatan tıbbi durumların, ilaçların veya durumsal faktörlerin belirlenmesine yardımcı olur.
• Fiziksel muayene: Ortostatik hipotansiyonu değerlendirmek için çeşitli pozisyonlarda (yatarken, otururken ve ayakta) kan basıncı ve kalp atış hızı ölçümlerini içeren eksiksiz bir fizik muayene.
• Elektrokardiyogram (EKG): EKG, senkopa neden olabilecek herhangi bir kardiyak aritmi veya yapısal anormalliği tespit etmede faydalıdır.

İlk değerlendirme bulgularına dayanarak daha ileri tanısal testler önerilebilir:

• Ekokardiyogram: Bu non-invaziv görüntüleme testi, kalbin yapısını ve işlevini görselleştirmek için ultrason kullanır ve kardiyak senkopun potansiyel nedenlerini tanımlar.
• Holter monitörü veya olay kaydedici: Kalbin elektriksel aktivitesini uzun bir süre boyunca sürekli olarak kaydeden ve aralıklı aritmileri tespit etmeye yardımcı olan taşınabilir cihazlar.
• Eğik masa testi: Bu test, hasta özel bir masa üzerinde çeşitli açılarda eğilirken kan basıncının ve kalp atış hızının izlenmesini içerir. Senkopun vazovagal veya ortostatik nedenlerinin belirlenmesine yardımcı olabilir.
• Elektrofizyoloji çalışması: Elektrik iletim sistemini değerlendirmek ve potansiyel aritmileri indüklemek için kalbe kateterlerin yerleştirildiği invaziv bir test.
• Nörolojik değerlendirme: Nörolojik nedenlerden şüpheleniliyorsa, elektroensefalogram (EEG) gibi ek testler gerekebilir.

Ayırıcı tanı

Diğer nedenlerden dolayı bilinç kaybı, örn.

• Metabolik bilinç kaybı
• Hipoglisemi
• Serebral bilinç kaybı
• Nöbet (özellikle otonom nöbet)
• Narkolepsi

Klinik olarak, bu ayırıcı tanıların ‘gerçek’ senkoptan ayırt edilmesi zordur. Bu genellikle daha fazla teşhis gerektirir.

Tedavi

Senkop tedavisi altta yatan nedene bağlıdır ve şunları içerebilir:

• Yaşam tarzı değişiklikleri: Vazovagal veya ortostatik senkop için hastalara sıvı ve tuz alımını artırmaları, duruşta ani değişikliklerden kaçınmaları ve fiziksel karşı basınç manevraları uygulamaları önerilebilir.
• İlaçlar: Nedene bağlı olarak, kan basıncını, kalp atış hızını veya aritmileri yönetmek için ilaçlar reçete edilebilir.
• Kalp pili veya implante edilebilir kardiyoverter-defibrilatör (ICD): Şiddetli bradiaritmiler veya hayatı tehdit eden taşiaritmiler durumunda, normal kalp ritmini korumak için bir kalp pili veya ICD implante edilebilir.
• Kardiyak ablasyon: Bazı tekrarlayan aritmi vakalarında, kalp içindeki anormal elektrik yollarını ortadan kaldırmak için kateter tabanlı bir prosedür uygulanabilir.
• Altta yatan koşulların tedavisi: Altta yatan bir tıbbi durum veya ilaç senkopa katkıda bulunuyorsa, durumun veya ilacın tedavi edilmesi veya değiştirilmesi daha fazla atağın önlenmesine yardımcı olabilir.

Özetle, senkop çeşitli nedenleri ve sınıflandırmaları olan karmaşık bir durumdur. Doğru tanı ve tedavi, tekrarlayan atakları yönetmek ve önlemek için çok önemlidir.