Perkütan transhepatik kolanjiyografi (PTC), safra kanallarını (kolanjiyografi) dışarıdan deri ve karaciğer dokusu yoluyla intrahepatik safra kanallarına sokulan bir delme iğnesi aracılığıyla görüntülemek için yapılan bir görüntüleme prosedürüdür.
PTC ayrıca safra kanallarının cerrahi olmayan dekompresyonu ve kolestazın bujienaj veya etkilenen safra kanalı segmentine bir stent veya drenaj kateterinin ek olarak yerleştirilmesi yoluyla çözülmesi için bir seçenek sunar.
Endikasyonlar
PTC endikasyonları, çeşitli kökenlerden kaynaklanan mekanik kolestazın teşhisi ve gerekirse tedavisidir, örn:
- Kolelitiazis
- PSC (primer sklerozan kolanjit)
- Otoimmün kolanjit
- Safra kanallarının tıkanması veya sıkışması ile seyreden kötü huylu hastalık:
- Hepatoselüler karsinom
- Kolanjiyoselüler karsinom
- Pankreas başı karsinomu
- Karaciğer metastazları
Diğer bir endikasyon da safra kanalı sistemindeki sızıntıdır (örneğin karaciğer ameliyatı veya Whipple operasyonu sonrası). PTC, endoskopik erişimin mümkün olmadığı durumlarda (örneğin mide ameliyatından sonra veya duodenumun tümöre bağlı daralması durumunda) ERCP’ye iyi bir alternatif sunar.
PTC Tekniği
İntrahepatik safra kanallarının delinmesi radyolojik veya sonografik kontrol altında gerçekleştirilir. Lokal anestezi altında, ponksiyon iğnesi steril koşullar altında, tercihen 7-10. ICR’de orta aksiller çizgide sağ-lateral yaklaşım yoluyla karaciğere ilerletilir. İğne, biliyer sistem görüntülenene kadar az miktarda suda çözünür kontrast madde enjekte edilirken yavaşça geri çekilir.
Bir safra kanalının darlığı veya tam tıkanıklığı durumunda, tıkanıklık kendiliğinden genişleyen bir stent yerleştirilerek veya Seldinger tekniği kullanılarak bir drenaj kateteri (PTCD = perkütan transhepatik kolanjiyodrenaj veya PTD = perkütan transhepatik drenaj) yerleştirilerek giderilebilir. Drenaj harici olarak bir kaba veya dahili olarak safra kanalları boyunca duodenuma (Yamakawa drenajı) yapılabilir.
Kontrendikasyonlar
PTC uygulamasının temelde yalnızca birkaç kontrendikasyonu vardır. Bunlar şunları içerir:
- ciddi pıhtılaşma bozuklukları (Quick <%50, trombosit <80.000/μl)
- Multifokal segmental stenozlar
- Belirgin assit (safra kaçağı ve ardından enfeksiyon riski)
Komplikasyonlar
PTC, nispeten düşük komplikasyon oranları ve yaklaşık %1,7’lik genel mortalite ile güvenli bir prosedürdür. Ancak komplikasyon oranları ERCP’ye göre daha yüksek olduğu için ikinci yönteme öncelik verilmektedir. PTC’nin komplikasyonları şunları içerir:
- Akut kanamanın yanı sıra çoğunlukla venöz damarların yaralanması veya vasküler fistüllerin oluşması nedeniyle hemobilia (arteriyobiliyer fistüller oluşursa potansiyel yaşam tehdidi).
- Enfeksiyonlar ve lokalize iltihaplar (apse, peritonit, kolanjit)
- Sepsis
- Bağırsak perforasyonu
- Pankreatit
- Transplevral ponksiyonda pnömotoraks veya biliyer plevral efüzyon.
