Perflorooktan sülfonat (PFOS) tek yüklü bir anyondur, PFOS’a eşlenik baz perflorooktan sülfonik asittir. PFOS, perflorlu yüzey aktif maddelere aittir.

PFOS, tetrafloroetilenin telomerizasyonu (“mini polimerizasyon”) yoluyla üretilebilir. Reaksiyon, mümkünse sadece altı karbon atomlu zincirler oluşacak şekilde kontrol edilir. Bu ara ürüne bir etilen molekülü eklenir ve daha sonra sülfonata dönüştürülür.

Özellikler

PFOS’un özelliği, perflorlu grubun hidrofobik ve lipofobik olması, polar grubun ise hidrofilik olmasıdır.

Kullanım

PFOS esas olarak tekstil, halı ve kağıt gibi malzemeleri yağa, gres yağına ve suya dayanıklı hale getirmek için kullanılır. Ayrıca krom kaplama, fotoğrafçılık, eski yangın söndürme köpükleri (AFFF) ve havacılık için hidrolik sıvılarda da küçük miktarlarda kullanılır.

Tehlikeler

PFOS çevresel olarak kalıcı, biyoakümülatif ve memeliler için toksiktir. Bu nedenle tüm Alman kimya şirketleri 2002 yılında dünya çapında PFOS üretimini durdurmuştur.

2006 yazında Ren ve Ruhr nehirlerinde yüksek düzeyde PFOS ölçülmüştür. Belçika’dan gelen ve yanlış beyan edilen kanalizasyon çamuru zehri Almanya’ya getirmişti. Soruşturmalar, çiftçilere kontamine kanalizasyon çamurunu tarlalarına yaymaları için para ödendiği şüphesine yol açtı. Buradan da yeraltı sularına ve nehir sularına karışmıştır.

Yasaklanma

Ekim 2006’da Avrupa Parlamentosu PFOS’un genel olarak yasaklanmasına karar verdi. “2006/122/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi” 27 Aralık 2006 tarihinde Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde (2006 / L 372) yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.