Kas felci yüzünden bağırsak tıkanması. (bkz: para–li–tik) (bkz: ileus)
Adinamik veya mekanik olmayan ileus olarak da bilinen paralitik ileus, bağırsak aktivitesinde önemli bir azalma veya yokluk anlamına gelir. Bu durum, fiziksel bir tıkanıklık nedeniyle değil, bağırsaklardaki kasların düzgün çalışmaması nedeniyle bağırsaklardan gıda veya sıvı geçişinin engellenmesiyle sonuçlanır.
Bu durum ince veya kalın bağırsakların herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık, bulantı ve kusma yer alabilir. Bağırsaklar ameliyat sırasında ve sonrasında geçici olarak çalışmayı durdurabildiğinden, genellikle ameliyatın, özellikle de karın ameliyatının bir komplikasyonudur. Diğer potansiyel nedenler arasında bazı ilaçlar (opioidler gibi), enfeksiyonlar, elektrolit dengesizlikleri, böbrek veya akciğer hastalığı ve bazı sinir sistemi rahatsızlıkları yer alır.
Tedavi genellikle semptomları hafifletmeye, hidrasyon ve elektrolit dengesini korumaya odaklanır ve genellikle hastaneye yatış gerektirir. Ciddi vakalarda, tedavi edilmezse, bağırsaklara kan akışı olmaması nedeniyle doku ölümü ve sepsis gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Tarih
Paralitik ileusun tarihi antik çağlara kadar uzanmaktadır. Yunan hekim Hipokrat (MÖ 460-370), paralitik ileusa benzer olduğu düşünülen “enteroparaliz” adını verdiği bir durumu tanımlamıştır.
Orta Çağ’da paralitik ileusun bağırsakların tıkanmasından kaynaklandığı düşünülüyordu. Bunun nedeni, yapışıklık oluşma riskinin bulunduğu ameliyat veya doğum sonrasında sıklıkla görülmesiydi.
19. yüzyılda bağırsakların anatomisi ve fizyolojisini anlamamızda önemli ilerlemeler kaydedildi. Bu, paralitik ileusun daha iyi anlaşılmasına yol açtı ve sonunda bunun bir tıkanıklıktan değil, bağırsak kaslarındaki bir sorundan kaynaklandığı kabul edildi.
20. yüzyılda paralitik ileus anlayışımızda daha fazla ilerleme kaydedilmiştir. X-ışınları ve ultrason gibi yeni görüntüleme tekniklerinin geliştirilmesi, paralitik ileusun daha doğru bir şekilde teşhis edilmesini mümkün kılmıştır.
Günümüzde paralitik ileus iyi anlaşılmış bir durumdur. Genellikle sıvılar ve elektrolitler gibi destekleyici bakımla tedavi edilir ve genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir.
İşte paralitik ileus tarihindeki bazı önemli olaylar:
- MÖ 460-370: Hipokrat paralitik ileusa benzer olduğu düşünülen bir durumu tanımlar.
- Orta Çağ: Paralitik ileusun bağırsakların tıkanmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.
- 19. yüzyıl: Bağırsakların anatomisi ve fizyolojisini anlamamızda önemli ilerlemeler kaydedilir.
- 20. yüzyıl: Yeni görüntüleme teknikleri geliştirilerek paralitik ileusun daha doğru bir şekilde teşhis edilmesi mümkün hale geldi.
- Günümüzde: Paralitik ileus, genellikle destekleyici bakımla tedavi edilen ve iyi anlaşılmış bir durumdur.
Paralitik ileusun uzun ve etkileyici bir geçmişi vardır. Nispeten yaygın bir durumdur, ancak genellikle ciddi değildir. Uygun bakımla paralitik ileusu olan çoğu kişi tamamen iyileşir.
