Sinonim: Kutsal kemik.
Halk dilinde pöçük de denir.
Latincesi os sacrum (Okunuşu; os sakrum)’dur. Omurgayı kalça kemiği birleştiren, beş omurdan oluşan kemiktir. (Bkz; Os) (Bkz; sakrum)
- Sakral veya sakralis (Sinonim: sacral, sacralis); Kuyruk sokumu kemiğini etkileyen veya onla ilgili anlamlarına gelir.
Anatomi
- Os sakrum künt bir uca (taban), bir noktaya (apeks) ve üç yüzeye (fasies pelvina, dorsalis ve lateralis) sahiptir.
- Sakrumun künt kraniyal ucuna baz ossis sacri, en ventral noktası ise Promontorium olarak adlandırılır.
- Baz ossis sacri, bir intervertebral disk ile son bel omuruna bağlanır.
- Apex ossis sacri adı verilen kuyruk ucu kuyruk sokumuna bağlıdır.
- Ayırt edici bir özellik, sakrumun önündeki ve arkasındaki 4 çift açıklıktır:
- Foramina sacralia anteriora
- Foramina sacralia posteriora
Facies pelvina
- Pelvik yüz, öne doğru içbükey bir yüzeydir. Orijinal intervertebral boşluklara karşılık gelen ince, enine kemik çöküntülerine, Lineae transversae’ye sahiptir.
- Lineae transversae’nin solunda ve sağında kemikte 4 yuvarlak açıklık vardır, foramina sacralia anteriora.
- Birbirlerinden güçlü kemik sırtlarıyla ayrılırlar ve kraniyalden kaudale doğru giderek küçülürler.
- Sakral sinirlerin anterior rami ve sonraki sakral arterler bunlardan girer. Sakrumun foraminanın yanında bulunan kısmına pars lateralis denir. Piriformis kası, formina II – IV’ün lateral yüzeyinde kökenlidir.
Facies dorsalis
- Geriye doğru dışbükey kıvrımlı sırt yüzünde bir eşlenmemiş ve iki eşleştirilmiş kemik tepesi görülür. Sakral omurların dikenli çıkıntıların, eklem süreçlerinin ve enine süreçlerinin birleşmesinden ortaya çıkarlar:
- Crista sacralis mediana
- Crista sacralis intermedia
- Crista sacralis lateralis
- Belirgin Christa sacralis mediana’nın her iki tarafında, multifidus kasının kökeni sığ bir kemik çukurundadır. Bu siper, sakral omurların kaynaşmış laminaları tarafından oluşturulur. 5. ve bazen 4. sakral omurun laminaları tamamen kaynaşmaz ve bu nedenle sakral kanalın alt kısmında sakral hiatusu oluşturur.
- Sakrumun iç kısmındaki sakral kanal, spinal kanalın bir devamıdır. Sakral boşluğun üzerinde üçgen bir kesite sahiptir. Kanal, paketlenmiş sakral sinirleri barındırır ve bunları foramina sacralia anteriora ve posteriora yoluyla boşaltır.
- Zayıf gelişmiş Crista sacralis intermedia, sakral omurların kaynaşmış eklem süreçlerinden oluşur. 1. sakral omurun üstün eklem süreci kraniyal ucunda bulunur. 5. lomber vertebranın inferior eklem süreci ile eklemlenen içbükey fasetlere sahip geniş ve ovaldir. Sakrumun alt eklem süreci, ara sakral kretin kaudal ucunda bulunur. Cornua des coccygis ile ifade edilir.
- Orta sakral kretin laterali 4 arka sakral foramindir. Pelvik yüzeydeki foraminadan daha küçük ve daha düzensiz şekillidirler. Sakral sinirlerin arka ramisi bunlardan geçer.
- Sacralis lateralis’in lateral sakral kresti, foramina sacralia posteriora’ya bağlanır. Sakral omurların enine tüberositik olarak kemik seviyesinden yükselen kaynaşmış enine işlemlerinden oluşur. 1. sakral omur bölgesinde büyüktürler ve net bir şekilde oluşturulmuşlardır, boyutları kaudal yönde azalır. 1. ve 2. sakral omurların tüberkülleri, ligamentum sacroiliacum posterius’un yatay olarak uzanan kısımlarının yerleştirilmesidir, 3. sakral omurun tüberkülleri oblik liflerdir. 4. ve 5. tüberküller sakrotuberöz bağı sabitler.
Facies lateralis
- Sakrumun yan yüzü geniş bir şekilde kraniyal kısımda başlar ve kaudal ucuna doğru giderek daralır. Üst yarının kulak şeklinde bir yüzeyi vardır, kulak çevresi yüzeyi sakrumu ilium ile birleştirir. Ergenlik döneminde kıkırdak ile kaplıdır. Arkasında, derin ve düzensiz izlenimlerle sert bir kemik çıkıntısı, sakral tüberositlik yatıyor. Ligamenta sacroiliaca posteriora buraya doğru uzar.
- Alt yarısı incedir. Sakrotuber ve sakrospinal bağların yanı sıra gluteus maksimus kasının bazı lifleri için bir bağlantı noktası görevi görür. Kaudal olarak çıkıntılı bir kemikte, angulus inferior lateralis ile biter. Angulusa medial, 5. sakral sinirin ön kısmının içinden geçtiği ilk kokeksin enine süreci ile bir foramen oluşturan bir çentiktir.
Eklemler
1)Articulatio lumbosacralis
Articulatio lumbosacralis (lumbosakral eklem), son lomber vertebra (L5) ile sakrumun kraniyal tabanı arasında oluşur. Bileşik bir eklemdir. Bir yandan taban ossis sacri ile 5. lomber vertebranın kaudal yüzeyi arasındaki sinartrozu ve diğer yandan sakrumun üst eklem süreçleri ile 5. lomber omurun alt eklem süreçleri arasındaki iki faset eklemini içerir.
2)Articulatio sacrococcygea
Sakrumun kaudal ucunda, apeks ossis sacri articulatio sakrococcygea’da (sakrum ve koksiks eklemi) os coccygis’in (kuyruk kemiği) kraniyal yüzeyi ile eklemlenir. Gerçek bir eklem veya bir senkondroz olabilir.
3)Articulatio sacroiliaca
Os ilium ile sakrum, her iki tarafta articulatio sacroiliaca (sakroiliak eklem) oluşturur. Burada sakrumun kulak çevresi fasiyesi, iliak kemiğin kulak çevresi fasiyesiyle eklemlenir.
Biyomekanik
Sakroiliak eklemde, ilgili iki kemik arasındaki sıkı bağ nedeniyle çok az hareketlilik vardır. Hareket nütasyon olarak adlandırılır. Sakrumun tabanı, ikinci sakral omur boyunca hayali bir enine eksen etrafında ventral olarak eğilir. Karşı harekete kontranutasyon denir.
Klinik
Kompakt yapısı ve geniş kemik kütlesi nedeniyle sakrum, ancak büyük kuvvete maruz kaldığında kırıklardan etkilenir. İzole sakral kırıklar bu nedenle nadirdir. Çoğu zaman karmaşık pelvik kırıkların bir parçası olarak ortaya çıkarlar.
