Akut koroner sendrom (AKS) ile alerjik veya aşırı duyarlılık reaksiyonlarının birlikte ortaya çıkmasıyla tanımlanan, kardiyoloji ve alerji disiplinleri arasında köprü oluşturan benzersiz bir klinik antiteyi temsil eder. Adını sendromu ilk kez 1991 yılında tanımlayan Nicholas Kounis’ten alan bu durum, karmaşık patofizyolojisi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden sonuçları nedeniyle giderek daha fazla ilgi çekmektedir. Bu makale, etimolojisi, patofizyolojisi, klinik görünümü ve tedavi stratejilerini kapsayan Kounis Sendromunun karmaşık ayrıntılarını incelemeyi amaçlamaktadır.

“Kounis Sendromu” terimi, adını bu semptom kümesini resmi olarak tanımlayan ilk kişi olan Yunan kardiyolog Dr. Nicholas Kounis’ten almaktadır. 1991’de ilk vaka serisini yayımladı; bu seri, alerjik reaksiyonlar ile kardiyovasküler patoloji arasındaki bu etkileyici etkileşim üzerine daha sonraki araştırmalara kapı açtı.

Patofizyoloji

Kounis Sendromunun mast hücrelerinin aktivasyonundan ve ardından histamin, triptaz ve sitokinler gibi güçlü vazoaktif ve inflamatuar aracıların salınmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu medyatörler koroner vazospazmı tetikler, koroner plakları dengesizleştirir ve hatta trombüs oluşumunu tetikleyebilir. Sonuç olarak, akut koroner sendromun klinik belirtileri, alerjik veya anafilaktik reaksiyon belirtilerinin yanı sıra ortaya çıkar.

Klinik sunum

Kounis Sendromlu hastalar sıklıkla ürtiker, kaşıntı ve anjiyoödem gibi alerjik reaksiyonun karakteristik semptomlarıyla birlikte göğüs ağrısı, elektrokardiyografik değişiklikler ve miyokardiyal hasarın göstergesi olan artmış kardiyak biyobelirteçlerle birlikte gelir. Bu durum genellikle gıdalardaki, ilaçlardaki veya çevresel faktörlerdeki alerjenlere maruz kalma sonucu ortaya çıkar, ancak aynı zamanda idiyopatik de olabilir.

Yönetim Stratejileri

Teşhis

Erken teşhis çok önemlidir ve hasta hem alerjik hem de kardiyak semptomlarla başvurduğunda yüksek oranda klinik şüpheye dayanır. Teşhis testleri EKG, kardiyak enzimler ve spesifik alerji testlerini içerebilir.

Tedavi

Yönetim, hem alerjik reaksiyona hem de akut koroner sendroma odaklanan iki yönlüdür. Alerjik bileşen için antihistaminikler, kortikosteroidler ve epinefrin uygulanabilirken, kalp bileşeni için antiplatelet ajanlar, nitratlar ve muhtemelen antikoagülanlar kullanılır. Ağır vakalarda koroner anjiyografi düşünülebilir.

Tarih

Alerjik anjina olarak da bilinen Kounis sendromu, alerjik reaksiyonun kalp krizini tetiklediği nadir bir durumdur. İlk kez 1991 yılında Yunan kardiyolog Nicholas Kounis tarafından tanımlandı.

Kounis sendromunun kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır ancak alerjik reaksiyon sırasında inflamatuar mediatörlerin salınmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu inflamatuar aracılar kalpteki kan damarlarının daralmasına neden olabilir ve bu da kalp krizine yol açabilir.

Kounis sendromu çeşitli alerjenler tarafından tetiklenebilir:

Yer fıstığı, kabuklu deniz ürünleri ve yumurta gibi gıda alerjenleri
Penisilin ve aspirin gibi ilaçlar
Böcek sokmaları
Lateks
Tıbbi görüntüleme prosedürlerinde kullanılan kontrast maddeler
Kounis sendromu her yaştan insanda ortaya çıkabilir ancak yetişkinlerde daha sık görülür. Ayrıca alerji, astım ve kalp hastalığı öyküsü olan kişilerde daha sık görülür.

Kounis sendromunun belirtileri kalp krizi belirtilerine benzer:

Göğüs ağrısı
Nefes darlığı
Mide bulantısı ve kusma
Terlemek
Baş dönmesi
Bayılma
Bu semptomlardan herhangi birini yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanız önemlidir.

Kounis sendromu ciddi bir durumdur ancak tedavi edilebilir. Tedavi genellikle alerjik reaksiyonu hafifletmek için ilaç tedavisini ve kalbe kan akışını iyileştirmek için ilaç tedavisini içerir. Bazı durumlarda daralmış kan damarlarını açmak için ameliyat gerekli olabilir.

Kounis sendromuyla ilgili tarihi anekdotlar

2009 yılında Kounis sendromunun sanıldığından daha yaygın olabileceğini gösteren bir çalışma yayınlandı. Çalışma, Kounis sendromunun alerjisi olan kişilerde yaklaşık 20 kalp krizinden 1’inden sorumlu olduğunu buldu.
2012 yılında Kounis sendromunun tıbbi görüntüleme prosedürlerinde kullanılan kontrast madde tarafından tetiklenebileceğini gösteren bir çalışma yayınlandı. Çalışma, kontrast madde alan kişilerin yaklaşık %0,05’inde Kounis sendromunun meydana geldiğini buldu.
2013 yılında Kounis sendromunun alerjik reaksiyonu hafifletmek için ilaçla ve kalbe giden kan akışını iyileştirmek için ilaçla tedavi edilebileceğini gösteren bir çalışma yayınlandı. Çalışma, tedavinin Kounis sendromlu kişilerde kalp krizlerini önlemede etkili olduğunu buldu.
Kounis sendromu nispeten yeni bir durumdur ancak nedenleri, tanısı ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için araştırmalar devam etmektedir.

Kaynak

1. Kounis, N. G., Zavras, G. M. (1991). Histamine-induced coronary artery spasm: the concept of allergic angina. British Journal of Clinical Practice, 45(2), 121-128.
2. Fassio, F., Losappio, L., Antolin-Amerigo, D., et al. (2016). Kounis syndrome: a concise review with focus on management. European Journal of Internal Medicine, 30, 7-10.
3. Kajihara, H., Tachiyama, Y., Hirose, T., et al. (2019). A case of Kounis Syndrome after a hornet sting and review of the literature. Internal Medicine, 58(3), 431-435.