Koroner arter baypass ameliyatı

tarafından | Oca 3, 2021 | Kardiyoloji

İngilizce;  Coronary Artery Bypass Graft (CABG) 

Koroner arter baypas, diğer prosedürler (örn. Balon dilatasyonu (PTCA), stent implantasyonu, rotablasyon vb.) endike olmadığında veya başarılı olmadığında, yüksek dereceli koroner darlığı olan koroner kalp hastalığının (KKH) tedavisi için cerrahi bir prosedürdür.

Koroner Arter Bypass Greftlemesi (CABG), Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygın olarak uygulanan, ciddi koroner arter hastalığına yönelik önemli bir müdahaledir. Büyük bir cerrahi prosedür olarak kabul edilen CABG, hem yararlarının hem de ilişkili risklerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını gerektirir.

CABG’nin Doğası
Büyük bir cerrahi operasyon olarak sınıflandırılan CABG, doğası gereği, aritmi olarak bilinen düzensiz kalp ritmi potansiyeli gibi risklerle doludur. Bu kalp ritmi düzensizlikleri, genellikle yönetilebilir olmasına rağmen, bu prosedürden geçmenin ne anlama geldiğinin altını çiziyor.

Risk ve Etkinlik

“Ciddi” terimi sıklıkla endişe uyandırsa da, her yıl başarıyla gerçekleştirilen CABG ameliyatlarının çok sayıda olması bir miktar güvence sağlamalıdır. Cerrahlar her yıl bu prosedürlerin yüzbinlercesini tamamlayarak çoğu zaman hastaları kronik semptomlardan kurtarır ve uzun süreli ilaçlara olan bağımlılığı azaltır. Bununla birlikte, önceden var olan kalp hastalığının ciddiyetinin komplikasyon riskini artırabileceğini unutmamak önemlidir.

Uzun Vadeli Yararı

CABG sadece istatistiksel bir başarı değildir; dokunduğu kişilerin hayatlarını önemli ölçüde iyileştiren dönüştürücü bir prosedürdür. CABG geçiren pek çok kişi, yaşam kalitelerinde önemli bir iyileşme olduğunu ve sıklıkla on yılı aşkın bir süre semptomsuz kaldıklarını bildirmektedir. Yaşam tarzı seçimleri ve ilaç tedavisi yoluyla kardiyovasküler sağlığı korumaya yönelik kararlılık, ameliyat sonrası uzun ömür için çok önemlidir.

Koroner Bypass Ameliyatının İncelikleri

Koroner bypass ameliyatı, daralmış veya tıkanmış koroner arterlerin otolog (kendi kendine bağışlanan) arteriyel veya venöz greftler kullanılarak doğrudan köprülenmesini içerir. Daha basit bir ifadeyle, hastanın vücudunun başka bir kısmından sağlıklı bir kan damarı alınır ve tıkalı arter etrafındaki kan akışını yeniden yönlendirmek için kullanılır. Bu süreç kalbe oksijen ve besin akışını etkili bir şekilde geri kazandırır.

Arteriyel ve Venöz Greftler

Greft tipinin seçimi söz konusu olduğunda, arteriyel greftlerin genellikle uzun vadeli açıklık açısından belirgin bir avantajı vardır; bu, greftin zaman içinde açık ve işlevsel kalma olasılığı anlamına gelir. Spesifik olarak, arteriyel greftler on yıl sonra yaklaşık %90’lık bir açıklık oranına sahiptir. Buna karşılık, venöz greftlerin aynı zaman diliminde açıklık oranı yaklaşık %50-60’tır. Bu nedenle, mümkün olduğu sürece, tam arteriyel revaskülarizasyon, uzun vadeli başarı için önerilen yoldur.

Önleme ve Yaşam Tarzı Seçimleri

Koroner bypass ameliyatı ihtimali göz korkutucu olsa da, böyle bir ameliyata ihtiyaç duyulmasına neden olan birincil durumun (koroner arter hastalığı) büyük ölçüde önlenebilir olduğunu unutmamak hayati önem taşımaktadır. Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve uygun takviyeler gibi kalp-sağlıklı yaşam tarzı seçimlerini vurgulamak, bypass ameliyatı gerektirme olasılığını önemli ölçüde azaltabilir.

Özetle, koroner bypass ameliyatı, ciddi koroner arter hastalığıyla boğuşan kişiler için hayat kurtarıcı bir müdahale görevi görmektedir. Ameliyatın kendisi karmaşıktır ancak özellikle arteriyel greftler kullanıldığında oldukça etkilidir. Bununla birlikte, koroner arter hastalığıyla baş etmede en iyi yaklaşım, bilinçli yaşam tarzı seçimleri yapmanın önemini vurgulayarak, önlemedir.

CABG Nasıl Çalışır: Temel Prensipler

CABG, kalbin tıkanmış veya daralmış arterlerden etkilenen bölgelerine kan akışını yeniden sağlamayı amaçlamaktadır. Prosedür, vücudun başka bir kısmından sağlıklı kan damarlarının (tipik olarak bacaklardaki damarlar veya kol veya göğüsteki arterler) alınmasını ve bunların koroner arterlere aşılanmasını içerir. Bu greftler sorunlu bölgeleri atlayarak ve kalp dokusuna kan akışını yeniden sağlayarak kanal görevi görür.

Farklı Greftlerin Rolü

CABG sırasında cerrahların greft olarak kullanacakları kan damarlarının tipini seçerken seçenekleri vardır. Genellikle bacaklardaki damarların toplanması daha kolaydır ancak uzun vadede o kadar dayanıklı olmayabilir. Öte yandan arteriyel greftlerin uzun vadeli sonuçları daha iyidir. Kaslı ve damar spazmı riski taşıyan radyal arterle karşılaştırıldığında, iç torasik arter (aynı zamanda iç meme arteri olarak da bilinir), esnekliği nedeniyle sıklıkla ilk tercihtir.

Bypass Şekilleri: Toplam Vasküler ve Arter Bypassı

Total Vasküler Bypass (Aortokoroner Venöz Bypass, ACVB)
Bu yöntemde, büyük Safen ven tipik olarak çıkarılır ve bir kısmı, daralmış koroner arterlerin çevresinde bir veya daha fazla bypass oluşturmak için kullanılır. Etkili olmasına rağmen, uzun vadeli çalışmalar bu greftlerin yaklaşık %30’unda 10 yıllık bir süre içinde darlık (daralma) geliştiğini göstermektedir.

Arter Bypass

En yaygın olarak, özellikle anterior interventriküler dal (LAD) tutulduğunda, darlık alanını bypass etmek için internal torasik arter mobilize edilir. LIMA (Sol İç Meme Arteri) bypass olarak bilinen bu yaklaşımın, venöz greftlerle karşılaştırıldığında daha üstün uzun vadeli sonuçları vardır. Alternatifler arasında, daralmış olan spesifik koroner artere bağlı olarak radyal arter ve sol gastroepiploik arter yer alır.

CABG İşleminin Süresi

KABG ameliyatı, ameliyat öncesi hazırlıktan ameliyatın kendisine ve sonrasında ameliyat sonrası bakıma kadar birçok adımı içeren kapsamlı bir süreçtir. Cerrahi operasyon genellikle 3 ila 6 saat arasında sürer ancak bu süre çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Örneğin yerleştirilecek veya aşılanacak kan damarlarının sayısı ameliyat süresini uzatabilir.

Greftleme işleminde kullanılan kan damarları hastanın vücudunun farklı bölgelerinden temin edilebilmektedir. Genellikle bacaktan alınan Safen ven kullanılır, ancak cerrahlar ayrıca göğüs içinden iç meme arterini veya koldan radyal arteri de tercih edebilirler. Bu seçeneklerin her biri, hem ameliyatın süresini hem de uzun vadeli greft açıklığını etkileyen kendi avantaj ve dezavantajlarıyla birlikte gelir.

CABG’den Sonra Yaşam: Ne Beklemeli?

CABG’nin genel amacı sadece yaşam süresini uzatmak değil aynı zamanda kalitesini de arttırmaktır. CABG geçiren hastalar tipik olarak semptomlarda önemli bir rahatlama yaşarlar ve ameliyattan sonra 10 ila 15 yıl arasında değişen bir süre boyunca semptomsuz yaşamaya devam edebilirler. Ancak koroner arter hastalığının ilerleyici bir durum olduğunu unutmamak gerekir. Zamanla diğer arterler ve hatta yeni greft daralabilir veya tıkanabilir. Bu gibi durumlarda bypass veya anjiyoplasti gibi ileri müdahaleler gerekebilir.

Bu nedenle ameliyat sonrası bakım çok önemlidir. Kalp açısından sağlıklı bir diyet, egzersiz ve ilaç tedavisini içeren yaşam tarzı değişiklikleri, ameliyatın faydalarını en üst düzeye çıkarmak ve greftin ve hastanın ömrünü uzatmak için zorunlu hale gelir.

KABG Cerrahisine Kimler Adaydır?

Koroner kalp hastalığı sıklıkla ilaca yanıt vermeyen bir tür göğüs ağrısı olan anjina olarak kendini gösterir. Bu tür kronik semptomları olan veya düzensiz kalp atışları nedeniyle kalp krizi öyküsü olan hastalar için KABG önemli bir tedavi unsuru haline gelir. Diyabet gibi eşlik eden durumların varlığı da bypass ameliyatı gibi daha agresif bir yaklaşımı gerektirebilir.

KABG Kriterleri: Mutlak ve Akut Endikasyon

Tıp camiası genel olarak CABG için belirli mutlak endikasyonlar konusunda hemfikirdir. Sol koroner arterin ciddi darlığı ve üç damar hastalığı bu tip cerrahi müdahaleyi gerektiren durumlardır. Ayrıca Perkütan Translüminal Koroner Anjiyoplasti (PTCA) sırasında damar yırtılması veya diseksiyonu gibi acil bypass ameliyatını gerektirecek akut durumlar da ortaya çıkabilir.

Ameliyat Kararını Destekleyen Faktörler

Bazen CABG’ye giden yol basit değildir ve çeşitli faktörlere bağlı olabilir:

Başarısız Önceki Müdahaleler: Bir hasta, PTCA gibi başarılı sonuçlar vermeyen girişimsel prosedürlerden geçmişse, CABG mantıklı bir sonraki adım olur.

Ventrikül Disfonksiyonu: Ventrikülün pompalama fonksiyonu zayıf olan hastaların, kalp kasına yeterli kan akışını sağlamak için CABG’den yararlanma olasılığı daha yüksek olabilir.

Multimorbidite: Hastanın diyabet gibi birden fazla kronik rahatsızlığı olduğu durumlarda vasküler komplikasyon riski artar ve bu da ameliyatı daha ihtiyatlı bir seçenek haline getirir.

Ortalama CABG Maliyeti

Amerika Birleşik Devletleri’nde bypass ameliyatının ortalama maliyeti 14.000 dolar civarındadır. Bu rakam bir temel teşkil etse de, gerçek maliyetler bir dizi değişkene bağlı olarak önemli ölçüde değişiklik gösterebilir.

Maliyeti Etkileyen Değişkenler
Coğrafi Konum: Sağlık hizmetlerinin maliyeti ülkeye, eyalete veya şehre bağlı olarak büyük ölçüde farklılık gösterebilir. Yaşam maliyetlerinin daha yüksek olduğu şehir merkezlerinde sağlık harcamaları da daha yüksek olabilir.

Hastane Türü: Özel hastaneler genellikle kamu veya devlet tarafından işletilen hastanelerden daha fazla ücret alır. Bakım düzeyi, olanaklar ve mevcut teknolojiler de fiyatı etkileyebilir.

Finansal Olarak Nasıl Hazırlanılır?
CABG’nin mali yönünü anlamak, bilinçli kararlar vermek için çok önemlidir. Sigorta kapsamı maliyetleri önemli ölçüde dengeleyebilir, ancak cepten yapılan harcamalar yine de önemli olabilir. Bu nedenle, doğru bir tahmin almak ve buna göre plan yapmak için hastanenin mali danışmanlarına veya sigorta sağlayıcınıza danışmanız önemlidir.

Prognoz

Başarı Oranları ve CABG Türleri

Koroner arter bypass ameliyatları yılda yaklaşık yarım milyon kez yapılmakta olup genel başarı oranı %98’e yakındır. Genel olarak iki tip KABG ameliyatı vardır: pompalı ve pompasız. Her ikisinin de hasta sonuçlarını etkileyebilecek benzersiz özellikleri vardır.

Uzun Süreli Hayatta Kalmaya Etkisi

Uzun süreli takiplere göre, pompa içi CABG olarak da bilinen kardiyopulmoner bypass (CPB) kullanılarak KABG uygulanan hastalarda, pompasız KABG uygulananlara ve kontrol popülasyonuna kıyasla daha iyi hayatta kalma oranları sergilenmektedir. Bu, ameliyat tipinin uzun süreli hayatta kalma üzerinde ölçülebilir bir etkiye sahip olabileceğini düşündürmektedir.

Önemli Konular: Damar Seçimleri ve Uzun Ömür
Uzun vadeli başarıyı etkileyen kritik faktörlerden biri, bypass için kullanılan vasküler malzemenin türüdür. Malzemeye bağlı olarak 10 yıl sonraki başarı oranları farklılık gösterebilir:

  • Büyük Safen Ven: Yaklaşık %50
  • Arteria thoracica interna (Arteria mammaria): Yaklaşık %90
  • Radyal arter: Yaklaşık %80

Tarih

Koroner arter bypass greftlemesinin (CABG) geçmişi 20. yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. 1910 yılında Fransız cerrah Alexis Carrel, bir köpekte ilk deneysel KABG prosedürünü gerçekleştirdi. Ancak 1960’lı yıllara kadar CABG’nin koroner arter hastalığı (KAH) için geçerli bir tedavi haline gelmesi mümkün değildi.

1964 yılında Sovyet cerrah Vasilii Kolesov, insanda ilk başarılı KABG prosedürünü gerçekleştirdi. Kolesov, tıkalı bir koroner arteri bypass etmek için internal torasik arteri (ITA) kullandı. Aynı yıl Amerikalı cerrah Michael DeBakey, Amerika Birleşik Devletleri’nde Safen damarını kullanarak ilk KABG işlemini gerçekleştirdi.

CABG hızla KAH için standart tedavi haline geldi. 1970’li ve 1980’li yıllarda cerrahlar yeni teknikler geliştirdiler ve KABG’nin güvenliğini ve etkinliğini arttırdılar. Örneğin cerrahlar, CABG’nin sonuçlarını iyileştirmek için ameliyat sırasında kalbi durduran bir çözüm olan kardiyoplejiyi kullanmaya başladı.

Günümüzde KABG dünya çapında en sık yapılan kalp ameliyatlarından biridir. KABG büyük bir ameliyattır ancak KAH için oldukça etkili bir tedavidir. CABG, KAH’lı kişilerde semptomları, yaşam kalitesini ve hayatta kalma oranlarını iyileştirebilir.

CABG tarihindeki önemli kilometre taşlarından bazıları şunlardır:

1910: Alexis Carrel bir köpekte ilk deneysel CABG prosedürünü gerçekleştirdi.
1964: Vasilii Kolesov, ITA’yı kullanarak insanda ilk başarılı CABG prosedürünü gerçekleştirdi.
1964: Michael DeBakey Amerika Birleşik Devletleri’nde Safen damarını kullanarak ilk KABG prosedürünü gerçekleştirdi.
1970’ler: CABG’nin sonuçlarını iyileştirmek için kardiyopleji tanıtıldı.
1980’ler: Cerrahlar yeni teknikler geliştirerek KABG’nin güvenliğini ve etkinliğini artırdılar.
Günümüzde: CABG dünya çapında en sık yapılan kalp ameliyatlarından biridir ve KAH için oldukça etkili bir tedavi yöntemidir.

Kaynak:

  1. Aldea, G. S., Bakaeen, F. G., Pal, J., Fremes, S., Head, S. J., Sabik, J., … & Zhao, D. (2019). “The Society of Thoracic Surgeons Clinical Practice Guidelines on Arterial Conduits for Coronary Artery Bypass Grafting.” The Annals of Thoracic Surgery, 109(2), 650-662.
  2. Weintraub, W. S., Grau-Sepulveda, M. V., Weiss, J. M., O’Brien, S. M., Peterson, E. D., Kolm, P., … & Zhang, Z. (2012). “Comparative Effectiveness of Revascularization Strategies.” New England Journal of Medicine, 366, 1467-1476.
  3. Aldea, G. S., Bakaeen, F. G., Pal, J., Fremes, S., Head, S. J., Sabik, J., … & Zhao, D. (2019). “The Society of Thoracic Surgeons Clinical Practice Guidelines on Arterial Conduits for Coronary Artery Bypass Grafting.” The Annals of Thoracic Surgery, 109(2), 650-662.
  4. Loop, F. D., Lytle, B. W., Cosgrove, D. M., Stewart, R. W., Goormastic, M., Williams, G. W., … & Golding, L. A. (1986). “Influence of the internal-mammary-artery graft on 10-year survival and other cardiac events.” New England Journal of Medicine, 314(1), 1-6.
  5. Hillis, L. D., Smith, P. K., Anderson, J. L., Bittl, J. A., Bridges, C. R., Byrne, J. G., … & Leimbach, M. E. (2011). “2011 ACCF/AHA guideline for coronary artery bypass graft surgery.” Journal of the American College of Cardiology, 58(24), e123-e210.
  6. Weiss, A. J., Zhao, S., Tian, D. H., Taggart, D. P., & Yan, T. D. (2013). “A meta-analysis comparing bilateral internal mammary artery with left internal mammary artery for coronary artery bypass grafting.” The Annals of Thoracic Surgery, 96(2), 710-717.
  7. Aldea, G. S., Bakaeen, F. G., Pal, J., Fremes, S., Head, S. J., Sabik, J., … & Shemin, R. (2015). “The Society of Thoracic Surgeons Clinical Practice Guidelines on Arterial Conduits for Coronary Artery Bypass Grafting.” The Annals of Thoracic Surgery, 101(2), 801-809.
  8. Hlatky, M. A., Boothroyd, D. B., Melsop, K. A., Brooks, M. M., Mark, D. B., Pitt, B., … & Serruys, P. W. (2009). “Medical Costs and Quality of Life 10 to 12 Years After Randomization to Angioplasty or Bypass Surgery for Multivessel Coronary Artery Disease.” Circulation, 120(14), 1351-1357.
  9. Hillis, L. D., Smith, P. K., Anderson, J. L., Bittl, J. A., Bridges, C. R., Byrne, J. G., … & Tommaso, C. L. (2011). “2011 ACCF/AHA guideline for coronary artery bypass graft surgery: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines.” Circulation, 124(23), e652-e735.
  10. Velazquez, E. J., Lee, K. L., Jones, R. H., Al-Khalidi, H. R., Hill, J. A., Panza, J. A., … & Rouleau, J. L. (2016). “Coronary-artery bypass surgery in patients with ischemic cardiomyopathy.” New England Journal of Medicine, 374(16), 1511-1520.
  11. Schwann, T. A., Habib, R. H., Zacharias, A., Parenteau, G. L., Riordan, C. J., Durham, S. J., & Engoren, M. (2006). “Effects of body size on operative, intermediate, and long-term outcomes after coronary artery bypass operation.” The Annals of Thoracic Surgery, 81(2), 521-530.
  12. Cohen, D. J., Breall, J. A., Ho, K. K., Weintraub, R. M., Kuntz, R. E., Weinstein, M. C., … & Baim, D. S. (1993). “Evaluating the potential cost-effectiveness of stenting as a treatment for symptomatic single-vessel coronary disease. Use of economic modeling.” Circulation, 89(4), 1859-1874.
  13. Taggart, D. P., Altman, D. G., Gray, A. M., Lees, B., Nugara, F., Yu, L.-M., & Flather, M. (2010). “Randomized Trial of Bilateral versus Single Internal-Thoracic-Artery Grafts.” New England Journal of Medicine, 363(26), 2477–2486.
  14. Puskas, J. D., Williams, W. H., Mahoney, E. M., Huber, P. R., Block, P. C., Duke, P. G., … & Weintraub, W. S. (2004). “Off-pump vs conventional coronary artery bypass grafting: early and 1-year graft patency, cost, and quality-of-life outcomes: a randomized trial.” JAMA, 291(15), 1841-1849.
%d