Latince com “ile, birlikte”, belki burada “iyice” (bkz. com-) + movere “hareket etmek” —> commovere “hareket etmek, rahatsız etmek” fiilinin geçmiş zaman ortacı —> commotionem (nominatif commotio) “şiddetli hareket, çalkantı,” eylem ismi —> Eski Fransızca commocion “şiddetli hareket, çalkantı” (12. yüzyıl, Modern Fransızca commotion) —> 14. yüzyılın sonları, “şiddetli hareket veya çalkantı, duygusal rahatsızlık”,

Bir dış etki sayesinde oluşmuş, bir organın anatomik-patolojik fonksiyonal bozukluğu; sarsıntıdır. (Bkz: kom–mosyo)

• Kommosyo serebri (Sin: Commotio cerebri, cerebral concussion, Brain contusion, cerebral commotio, Gehirnerschütterung): Beyin sarsıntısını ifade eder.

• Beyin sarsıntısı genellikle düşme, kaza, şiddet veya spor yaralanması gibi nedenlerle kafaya alınan bir darbe sonucu meydana gelir.
• Olası belirtiler arasında baş ağrısı, uyuşukluk, konsantrasyon sorunları, kısa süreli hafıza kaybı, denge sorunları ve uyku bozuklukları yer alır.
• Şiddetini belirlemek ve benzer belirtilere sahip hastalıkları ekarte etmek için teşhis tıbbi bakım altında yapılmalıdır. Beyin kanaması veya şişmesi riski vardır.
• Tedavi için düşük uyaranlı bir ortamda fiziksel ve zihinsel dinlenme önerilir. Olağan aktivitelere yavaşça devam edilmelidir. Komplikasyonlar arasında kronik semptomların gelişmesi yer alır. Örneğin trafikte ve spor sırasında kask takmak gibi önlemler çok daha önemlidir.

Semptomlar

Beyin sarsıntısı ile ilişkili olası şikayetler şunlardır:

• Baş ağrısı
• Mide bulantısı
• Konsantrasyon sorunları, beyin sisi
• Kısa süreli bilinç kaybı, uyuşukluk
• Koordinasyon ve denge sorunları
• Hafıza bozuklukları, kısa süreli amnezi
• Kafa karışıklığı, yönelim bozukluğu
• Uyaranlara karşı duyarlılık (ışık, sesler)
• Görsel rahatsızlıklar
• Konuşma bozuklukları
• Kulaklarda çınlama
• Yorgunluk, halsizlik
• Sinirlilik, uyku bozuklukları
• Psikolojik (duygusal) bozukluklar, örneğin depresif bir ruh hali.

Belirtiler hemen ortaya çıkabileceği gibi saatler ya da günler süren bir gecikmeyle de ortaya çıkabilir.

Bir komplikasyon olarak beyin sarsıntısı baş ağrısı, baş dönmesi ve konsantrasyon sorunları gibi kronik semptomlara yol açabilir (beyin sarsıntısı sonrası sendromu, PCS). Travma sonrası baş ağrıları en yaygın şikayetlerden biridir.

Nedenleri

Beyin sarsıntısı genellikle düşme, çarpışma, kaza, trafik kazası, şiddet, istismar veya spor yaralanması gibi nedenlerle kafaya alınan bir darbe sonucu oluşur.

Teşhis

Tanı, hastanın öyküsüne, fiziksel ve nörolojik muayenesine dayanarak tıbbi tedavi ile konulmalıdır. Şişme ve kanamadan şüpheleniliyorsa görüntüleme teknikleri kullanılır.

Bu önemlidir çünkü inme, sıcak hastalığı, migren, hipoglisemi ve dehidrasyon gibi diğer durumlar da benzer semptomlara neden olabilir. Ayrıca, kafaya alınan bir darbe de beyinde hayatı tehdit eden kanamalara neden olabilir.

Tedavi

İlaçsız tedavi

Beyin sarsıntısından sonra, beden ve zihin düşük uyaranlı bir ortamda yeterince dinlendirilmelidir. Başlangıçta spor yapılmamalı ve yüksek düzeyde konsantrasyon gerektiren faaliyetlerden kaçınılmalıdır. Ancak son çalışmalar dinlenmenin sadece birkaç gün sürmesi gerektiğini göstermektedir. Semptomlar azaldığında, normal aktivitelere yavaşça devam edilebilir.

Semptomlar izlenmelidir. Yeni semptomlar ortaya çıkarsa veya bozukluklar kötüleşirse, doktorla iletişime geçilmelidir. Ağır vakalarda hastaneye yatış gereklidir.

İlaç tedavisi

Baş ağrısını tedavi etmek için parasetamol gibi kanama riskini artırmayan ağrı kesiciler alınabilir. Magnezyum tedaviye yardımcı olabilir. Uzun süreli semptomlar için, önleyici bir tedbir olarak da uygulanabilecek başka ilaçlar mevcuttur.

Eşlik eden semptomlar semptomatik olarak tedavi edilir (bkz. baş ağrısı, baş dönmesi, uyku bozuklukları ve psikotrop ilaçlar).

Önleme

• Spor yaparken, bisiklet veya motosiklet sürerken kask takın.
• Bebekler, çocuklar, spor yapan kadınlar ve sporcular ile yaşlılar yüksek risk altındadır ve korunmalıdır.