Latincedeki cognoscere – tanıma, deneyimleme
- Biliş terimi altında, psikoloji, yüksek canlıların tüm bilgi işleme süreçlerini kapsar. Bu, algı ve düşünce süreçlerinin yanı sıra sonuçlarını da içerir.
- Bilgi işleme süreçleri bilinçli olduğu kadar bilinçsiz de çalışabilir.
- Bu ismin sıfat hali; kognitif. ‘düşünmeyle ilgili’ veya ‘zihinsel süreçlerle ilgili’ anlamına gelir.
Tarih
- Bilişsel süreçler her zaman bilimsel tartışmanın konusu olmuştur. Bununla birlikte, 150 yıl öncesine kadar, açıkça bilişsel süreçleri araştırmaya adanmış bağımsız bir bilimsel disiplin yoktu. Biliş, ancak 19. yüzyılın ikinci yarısında deneysel psikolojinin kurulmasıyla deneysel araştırma için erişilebilir hale geldi.
- Bilişsel araştırmanın başlangıcı ağırlıklı olarak algısaldı. Görsel algı, bugüne kadar genel psikolojide en çok araştırılan alan olmaya devam ediyor.
- Davranışçılığın başlangıcıyla birlikte, psikoloji uyarıcı-tepki şemalarıyla sınırlıydı. Bilişsel süreçler yalnızca gözlemlenebilir davranış yoluyla araştırılmış ve girdi-çıktı dizileri kullanılarak tanımlanmıştır. Girdiler ve ortaya çıkan çıktılar arasındaki işlem aşamaları göz ardı edildi ve ‘kara kutu’ disfemizmi altında bilim dışı olduğu gerekçesiyle reddedildi.
- 1960’larda, gittikçe daha fazla sayıda araştırmacı ‘kara kutuya’ dikkat etmeye ve uyaran ile tepki arasındaki insan düşüncesinde bilişsel süreçleri incelemeye başladı. Davranışçılıktan bilişsel psikolojiye bir paradigma kayması (bilişsel dönüş) vardı.
- Bilgi teknolojisinin gelişimi bilişsel psikolojiyi önemli ölçüde etkilemiş ve özel bilgisayar programları kullanarak bilişi sistematik olarak araştırmasını sağlamıştır.
Facebook Yorumları
