Karbapenemler, çeşitli Gram-pozitif, Gram-negatif ve anaerobik bakterilere karşı etkinlikleriyle bilinen geniş spektrumlu bir beta-laktam antibiyotik sınıfıdır. Genellikle çoklu ilaca dirençli bakterilerin neden olduğu ciddi ve komplike enfeksiyonlar için son çare olarak kullanılırlar.

“Karbapenem” adı, bir karbapenem çekirdeği içeren kimyasal yapılarından türetilmiştir. Bu çekirdek, penisilinler ve sefalosporinler gibi diğer beta-laktam antibiyotiklerde bulunan çekirdek yapının bir modifikasyonudur.

Tarihçe:

İlk karbapenem olan tienamisin 1970’lerin sonunda Merck’teki araştırmacılar tarafından keşfedilmiştir. Ancak tienamisinin dengesiz ve uygulanmasının zor olması, 1980’lerde tıbbi kullanım için onaylanan imipenem gibi sentetik karbapenemlerin geliştirilmesine yol açmıştır. O zamandan beri meropenem, ertapenem ve doripenem de dahil olmak üzere başka karbapenemler de geliştirilmiştir.

Kimyasal Yapı ve İşlev:

Karbapenemler diğer beta-laktam antibiyotiklere benzer bir beta-laktam halkasına sahiptir, ancak onları beta-laktamaz adı verilen bakteriyel enzimlere karşı daha dirençli hale getiren bir karbon ikamesi vardır. Bu enzimler penisilinler ve sefalosporinler gibi diğer beta-laktam antibiyotikleri inaktive edebilir. Karbapenemler, bakteriyel hücre duvarı sentezini inhibe ederek hücre lizisine ve ölümüne yol açarak çalışır.

Klinik Kullanım:

Karbapenemler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli ciddi ve komplike enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır:

• İntra-abdominal enfeksiyonlar
• Pnömoni (toplum kökenli ve hastane kökenli)
• Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonları
• Komplike idrar yolu enfeksiyonları
• Menenjit
• Septisemi
• Febril nötropeni

Karbapenemler genellikle diğer antibiyotiklerin başarısız olduğu veya bakteriyel direnç nedeniyle uygun olmadığı durumlarda kullanılır. Antimikrobiyal kapsama spektrumunu genişletmek veya sinerji için diğer antibiyotiklerle kombinasyon halinde de kullanılabilirler.

Kontrendikasyonlar:

Karbapenemler, karbapenem antibiyotiklere veya diğer beta-laktam antibiyotiklere karşı aşırı duyarlılığı olduğu bilinen hastalarda kontrendikedir. Penisilinlere veya sefalosporinlere karşı aşırı duyarlılık öyküsü olan hastalarda çapraz reaktivite oluşabileceğinden dikkatli olunmalıdır.

Yan Etkiler:

Karbapenemler genellikle iyi tolere edilir, ancak aşağıdakiler dahil bazı yan etkiler ortaya çıkabilir:

• Gastrointestinal semptomlar (bulantı, kusma, ishal)
• Baş ağrısı
• Döküntü
• Enjeksiyon bölgesinde ağrı, kızarıklık veya şişme
• Karaciğer fonksiyon testlerinde değişiklikler
• Nöbetler (nadir, ancak önceden nörolojik bozukluğu veya böbrek yetmezliği olan hastalarda daha olası)

İlaç Etkileşimleri:

Karbapenemler, özellikle meropenem, nöbetleri ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan bir ilaç olan valproik asit ile etkileşime girebilir. Bu etkileşim valproik asit seviyelerinin düşmesine yol açabilir ve bu da nöbet riskini artırabilir. Genellikle karbapenemler ve valproik asidin eş zamanlı kullanımından kaçınılması önerilir.

Özetle, karbapenemler çoklu ilaca dirençli suşlar da dahil olmak üzere çok çeşitli bakterilere karşı etkili geniş spektrumlu bir beta-laktam antibiyotik sınıfıdır. Genellikle şiddetli ve komplike enfeksiyonlar için ayrılmışlardır ve çeşitli klinik kullanımları vardır. Karbapenemler genellikle iyi tolere edilir, ancak bazı potansiyel yan etkileri ve ilaç etkileşimleri göz önünde bulundurulmalıdır.