Tahmini okuma süresi: 2 dakika

Sinonim: Mumps virus, Mumpsvirus,  Paramyxovirus parotitis

  •  Paramyxoviridae ailesinden, Rubulavirus cinsine ait virüs türüdür.
  • Genomu tek zincirli negatif polarlı RNA’dır.
  • Virüsün yüzeyinde yağ membranından çıkan özgül uzantıları vardır.
  • Aerosol olarak bulaşır.

Etimoloji

  • mumps; Bezlerin iltihabı ile karakterize bulaşıcı hastalık tipi, ( 1600’ler) ← çoğul ‘bir yüz buruşturma’ (1590s), ← başlangıçta bir fiil, ‘dilenci gibi sızlanmak veya mırıldanmak için’ (1580s),
  • Felemenkçede mompen  ‘hile, aldatmak,’ başlangıçta muhtemelen ‘mırıldanmak, mızmızlanmak, taklit kaynaklı olabilir.
  • Enfeksiyöz hastalık muhtemelen yüzün tükürük bezlerinin şişmesine ve / veya yutmada ağrılı zorluklara atıfta bulunarak adlandırılmıştır. Dilimizde ise kabakulak kelimesi benzer bir anlamsal kökenden türemiştir.
  • Mumpsda 17yy’de ayrıca ‘melankolik, huysuzluk, sessiz hoşnutsuzluk’ olarak kullanılmıştır
CRAESBEECK, Josse van
(1605, Neerlinter, 1661, Bruxelles)

Patogenez

  • Kuluçka süresi 14-25 gündür.
  • Belirtiler başladıktan sonra 3-9 güne kadar bulaşıcıdır.
  • Klinik:
    1. Hastalık hissi, kafa, boyun, ense, kulak ağrısı, ateş.
    2. Akut Parotitis,
    3. Vakaların %20’si belirtisiz seyir eder.
    4. Yaş ilerledikçe hastalığın şiddeti de artar.
  • Komplikasyonlar
    • Merkezi sinir sistemi
      1. Hastalananların %50’sinin beyin sıvısında hücre sayısı artar.
      2. %1-10 Menenjit gelişir.
      3. %0.5 Ensefalit gelişir.
    • Ergenlik sonrası; cinsiyet organları
      1. Erkek hastaların %10-40’ında Orchitis, Epididymitis görülür.
      2. Kadın hastaların %5’inde Oophoritis görülür.
    • Vakaların %5-10’unda Pankreatit görülür.
    • Nadiren Artrit, Nefrit, Mastitis, Tiroidit, Miyokardit
    • Hamilelikte düşük olması mümkündür.

Klinik

Enfeksiyon belirtileri

  • Ateş ve baş ağrısında artış ve eklem ağrısı gibi semptomları olan spesifik olmayan, 1-2 günlük prodromal bir aşamadan sonra, parotis bezinin karakteristik, ağırlıklı olarak sol taraflı, şişmesi gözlemlenir.
  • Tükürük bezinin iltihabı pürülan değildir ve çok ağrılıdır. Hastalar genellikle kafayı çiğnerken ve hareket ettirirken veya yaygın kulak ağrısı sırasında ağrıdan şikayetçidir.
  • Hastaların yaklaşık% 75’i 1-2 gün sonra ikinci parotis bezinin şişmesi yaşar. Bu durumlarda, hastalar tipik ‘kabakulak yüzü’ sunarlar: her iki kulak memesi de göze çarpar. Bezlerin hamurumsu kabarması, şişmesinden dolayı cilt ödemli ve gergindir.
  • Parotis kanalının bukkal kanalı, papillit anlamında kızarabilir ve şişebilir. Çiğneme sırasında ağrının artmasına neden olabilir. Submandibular ve dilaltı tükürük bezlerinin tutulumu nadiren gözlenebilir; bu iki bezin izole tutulumu çok nadirdir.

Teşhis

  • Seroloji: IgG ve IgM
  • Tükürük ve idrardan alınan örneklere PCR uygulanması.

Tedavi

  • Hastalığa özel tedavi bulunmamaktadır.
  • Semptomatik
    • NSAR,
    • Sıvı takviyesi,
    • Ekşi şeker, Bonbons,
    • Asetik asit kili,
    • Antibiyotik (sadece bakteriyel süper enfeksiyonda)

Profilaksi

  • Zayıflatılmış canlı aşı.
Facebook Yorumları