Ar. naḥara نحر (hayvanı) boğazını keserek öldürdü, boğazladı → Ar. intiḥār إنتحار kendini öldürme, özellikle bıçak vurarak → 18. yy. Kendini boğazlamak.
Latincesi: suī (← suus (“birine ait”)) + -cīda (“birini öldüren”) → suīcīda, suīcīdium, → suicide
Yunancası: αυτό- (aftó-, “kendi-”) + -κτονία (-ktonía, “öldürmek”)→ αυτοκτονία (aftoktonía)
ICD10-Kodu:
- T14.91 İntihar girişimi
- Z91.5 Kişisel kendine zarar verme öyküsü (parazit, kendi kendine zehirlenme, intihar girişimi)
İntihar dünya çapında bireyleri, aileleri ve toplulukları etkileyen bir halk sağlığı krizidir. Ülkede her yıl yaklaşık 12.000 intihar vakasının bildirildiği ve çok daha yüksek bir rakamın rapor edilmediği göz önüne alındığında, sorunun ciddiyeti abartılamaz. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), küresel olarak her yıl yaklaşık bir milyon kişinin intihar nedeniyle öldüğünü ve yaklaşık on milyon intihar girişiminin olduğunu tahmin ediyor. Bu makale, intiharın zihinsel sağlıkla bağlantıları, çeşitli biçimleri ve intihar davranışlarının kapsamı da dahil olmak üzere, intiharı çevreleyen karmaşıklıklara ilişkin ayrıntılı bir bakış açısı sağlamayı amaçlamaktadır.
Cinsiyet Eşitsizlikleri
İstatistiksel olarak erkeklerin intihar nedeniyle ölme olasılığı kadınlara göre üç kat daha fazladır. Ancak kadınların erkeklere göre daha sık intihara teşebbüs ettiğini belirtmekte fayda var; intihar eğilimlerinin cinsiyetler arasında aynı şekilde ortaya çıkmadığının altını çizmek gerekiyor.
İntihar ve Depresyon Arasındaki Karmaşık Bağlantı
Depresyonun Belirtisi Olarak İntihar Davranışı
İntihar için en önemli psikiyatrik risk faktörlerinden birinin depresyon olması, intihar eğilimlerinin ruh sağlığı bağlamında tartışılmasını önemli kılmaktadır. İntihar davranışı depresyonun bir belirtisi olarak düşünülebilir, ancak depresyondan mustarip bireylerin çoğunluğunun intihara yönelik faaliyetlerde bulunmadığını bilmek önemlidir.
Cevapsız sorular
Depresyon ile intihar arasındaki karmaşık ilişki, depresyon tedavisinin intihar riskini azaltmak için yeterli olup olmadığı sorusunu açık bırakıyor.
İntihar Davranışı Spektrumu
İntihar düşünceleri, ölmenin daha iyi olacağına dair pasif düşüncelerden, eylemi gerçekleştirmek için belirli bir yöntem hazırlamak gibi bir plan ve niyetle aktif intihar düşüncesine kadar değişebilir. Bu ilerleme, intihar düşüncesi, intihar tehditleri ve intihar girişimlerine ayrılabilir.
İntihar Davranışı Kategorileri
Araştırmacı Bignion’a göre intihar, bunlarla sınırlı olmamak üzere çok sayıda kategoriye ayrılabilir:
- Kısa devre intiharı
- Çatışma intiharı
- Yaşlılık intiharı
- Depresyon intiharı
- Bilanço intiharı
- Kronik intihar
- Garip intihar
- Çifte intihar
- Genişletilmiş intihar
- Bir protesto ve siyasi araç olarak intihar
- Toplu intihar
- Askeri bir taktik olarak intihar
- Gasp intiharı
- Werther etkisinden sonra intihar
- Otoerotik kaza
- Bu sınıflandırma intihara yol açabilecek motivasyonların ve koşulların çeşitliliğinin altını çizmektedir.
İntihar Amaçlı Olmayan Kendine Yaralanmanın Ayırt Edilmesi
İntihar girişimleri ile tipik olarak duygusal acıyı hafifletmek için ölmek dışındaki motivasyonlar için kasıtlı olarak kendine zarar vermeyi içeren “intihar amaçlı olmayan kendine zarar verme davranışı (NSSI)” arasında ayrım yapmak çok önemlidir.
Olağandışı Tezahürler
Bazı durumlarda, otoerotik asfiksi gibi aktiviteler yüzeysel olarak intihara benzeyebilir ancak gerçekte cinsel aktiviteler bağlamında meydana gelen kazara ölümlerdir. Esaret ve cinsel gereçler gibi kanıtlar olayın gerçek mahiyetine dair ipuçları sağlayabilir.
İntihar Davranışının Sıklığı
Gençlik Risk Davranışı Araştırması
Kişisel bildirim verilerini kullanan 2014 Gençlik Risk Davranışı Araştırması’na göre, ergenlerin yüzde 13,6’sı geçen yıl bir intihar planı oluşturmuştu. Ayrıca yüzde 8,0’ı intihara teşebbüs etmiş ve yüzde 2,7’si aynı zaman dilimi içinde girişimleri için tıbbi yardım aramıştı.
Ömür Boyu Oranları
Veriler kişisel raporlama yerine görüşmeler yoluyla elde edildiğinde, düşünce ve girişimler de dahil olmak üzere yaşam boyu intihar davranışı oranları yaklaşık yüzde 4’e düşüyor.
Ölüm oranları
Ergenler arasında intihar nedeniyle ölümler daha nadirdir ancak önemsiz değildir; 15-19 yaş arası 100.000 ergen başına 8,26 ve 10-14 yaş arası 100.000 ergen başına 1,87 oranında görülmektedir.
Demografik Farklılıklar
Cinsiyet farklılıkları
İntihar düşüncesi ve girişimleri: 15-35 yaş aralığındaki kadınlarda daha sık görülür.
İntihar ölümleri: Erkeklerde, özellikle 10-19 yaş aralığında daha sık görülür.
Etnik Farklılıklar
Amerika Birleşik Devletleri’nde Yerli Amerikalılar özellikle yüksek intihar oranları sergiliyor; bu oran, 15-19 yaş arası ergenlerdeki genel oranın neredeyse iki katı. Bu model küresel olarak yerli halklar arasında gözlemleniyor ve genellikle kültürel erozyon, alkolizm, yasal zorluklar ve işsizlik gibi faktörlerle bağlantılı.
Eğilimler ve Etkileyen Faktörler
Dalgalanan Oranlar
Ergen intihar oranları 1990’lı yıllarda zirve yaptıktan sonra 2004 yılına kadar düşüş gösterdi. Ancak 2007’den bu yana kademeli bir artış yaşandı.
Etkileyen faktörler
Depresyon: Ergenler arasında depresyon oranlarındaki önemli artış, intihar düşünceleri ve girişimlerindeki artışı açıklamaktadır.
Madde Bağımlılığı: Daha yüksek madde bağımlılığı oranları, artan intihar girişimlerine ve ölümlere katkıda bulunur.
Düzenleyici ve Tıbbi Faktörler
1990’lardaki düşüş, daha sıkı silah kontrol yasalarına ve artan SSRI reçetelerine bağlandı. Bununla birlikte, kesin kanıt olmamasına rağmen, 2004’ten bu yana SSRI reçetelerindeki düşüş, artan intihar oranlarıyla ilişkilidir.
İntihar Yöntemleri
Gençlerde intihar girişimlerinin en yaygın yöntemleri aşırı doz ve bilek kesmedir. Tamamlanmış intiharlarda en sık kullanılan yöntem ateşli silah kullanımıdır. Asetaminofen alımı gibi bazı yöntemler, acil tıbbi müdahale yapılmazsa ciddi karaciğer toksisitesi ve ölüm riski taşır.
Sıklığa Göre İntihar Yöntemleri
Yaygın Yöntemler
- İlaç Aşırı Dozu: En sık kullanılan yöntemlerden biri olup, çoğunlukla reçeteli veya reçetesiz ilaçları içerir. Tüm vakaların yaklaşık %40’ını temsil eder.
- Düşme: Bina, köprü gibi yüksek yerlerden atlamak. Bireylerin yaklaşık %25’i bu yöntemi tercih etmektedir.
- Ulaşım araçları: Araba veya tren gibi hareketli araçların önüne atlamak. İntiharların yaklaşık %15’i araba veya tren gibi hareketli araçların önüne atlamayı içermektedir.
- Ateşli Silah: Ölümcül yaralanmalara neden olacak şekilde silah kullanmak. Vakaların yaklaşık %10’unu oluşturur.
- Gazlar ve Buharlar: Karbon monoksit gibi öldürücü gazların solunması. İntiharların yaklaşık %5’i.
- Keskin Nesneler: Çoğunlukla bileklerden veya boğazdan kendini kesmek veya bıçaklamak. Bu yöntem vakaların yaklaşık %3’ünde seçilir.
Daha Az Yaygın Yöntemler
- Kimyasallar: Tehlikeli kimyasalların tüketilmesi veya enjekte edilmesi. Yaklaşık %1.
- Ateş: Kendini yakma. %1’den az.
- Araba Kazası: Bir araca kasıtlı olarak çarpmak. %1’den az.
- Alkol Zehirlenmesi: Öldürücü miktarda alkol tüketmek. %1’den az.
- Pestisitler: Tarımsal kimyasalların yutulması veya enjekte edilmesi. %1’den az.
- Künt Nesneler: Ölümcül yaralanmalara neden olacak şekilde ağır bir nesnenin kullanılması. Neredeyse ihmal edilebilir.
- Patlayıcılar: Dinamit gibi malzemelerin kendine zarar verecek şekilde kullanılması. Neredeyse ihmal edilebilir.
Diğer yöntemler
Bu kategori, sıklıkları ve etkinlikleri açısından büyük ölçüde farklılık gösterebilen, alışılmadık veya daha az belgelenmiş yöntemleri içerir.
Yasal Perspektif
İntiharın Cezalandırılamaz Niteliği
Çoğu yargı bölgesinde intiharın kendisi suç teşkil eden bir eylem değildir ve intihara teşebbüs de değildir. Ancak bu ilkeye ilişkin bazı uyarılar vardır.
Önleme Görevi
İntiharı önleyebilecek konumda olan ancak bunu başaramayan bazı kişiler yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Ceza Kanunu’na göre bu ‘yardımcılar’ garantörlük rolleri nedeniyle yardım sağlamamaktan sorumlu tutulabiliyor.
Tıbbi Sorumluluk
Doktorlar ve tıbbi hizmet mensupları ayrıca intihar eylemine başlayan hastalara ilk yardım ve ardından tıbbi bakım sağlama yükümlülüğü altındadır. Bu bakımın sağlanmaması hukuki sonuçlara yol açabilir.
Risk Faktörleri ve Değerlendirme
İntihar Davranışının Belirleyicileri
Gelecekteki intihar davranışının en iyi belirleyicisi mevcut ve yakın zamandaki intihar davranışıdır. Önceki intihar düşüncesi ve davranışının ciddiyeti, gelecekteki bir girişimin olasılığını önemli ölçüde etkiler.
Beş Değerlendirme Alanı
İntihar davranışı ve düşüncesi tipik olarak beş alanda değerlendirilir:
Yoğunluk ve Niyet: Bu, intihar düşüncelerinin ciddiyetini ve gerekliliğini ölçer.
Ölümcüllük: İntihar girişimiyle ilişkili tıbbi tehlikeyi ifade eder.
Aciliyet: Risk ne kadar acildir?
Motivasyon: İntihar davranışında bulunmanın ardındaki sebep.
Ölümcül Ajanların Varlığı: İntihar etme araçlarına erişim.
İntihar Düşüncesi ve Amacı
İntihar düşüncesi gelecekteki intihar girişimlerinin güçlü bir yordayıcısı olarak hizmet eder. Planlı olmak gibi düşüncenin ciddiyeti riski büyük ölçüde artırır. Planı olanların bir yıl içinde intihara teşebbüs etme olasılığı %60,8 iken, planlanmamış düşünceler aynı zaman diliminde yaklaşık %20 risk oluşturmaktadır.
Motivasyon
İntihar girişiminde bulunan ergenlerin yaklaşık üçte biri gerçekten ölmeyi istiyor. Diğerleri ise, dayanılmaz durumlardan kaçmak, düşmanlık ifade etmek veya ilgi çekmek gibi çeşitli nedenlerle bu eyleme katılırlar.
Tetikleyiciler
Tetikleyiciler ebeveyn-çocuk çatışmasından romantik ve akran zorluklarına kadar uzanır. Terapötik odak, intihar davranışlarını içermeyen başa çıkma mekanizmalarının öğretilmesi olmalıdır.
Öldürücü Ajanların Ölümcüllüğü ve Kullanılabilirliği
Ateşli silahlar gibi öldürücü ajanların varlığı intihar riskini önemli ölçüde etkiler. ABD’deki genç intiharlarının yaklaşık yüzde 60’ı ateşli silahlarla ilgili. Ateşli silahlara ve diğer ölümcül araçlara erişimin sınırlandırılması gibi yöntem kısıtlamalarının intihar oranlarını olumlu yönde etkilediği gösterilmiştir.
Tıbbi İlişki: Psikiyatri ve Psikosomatik Tıp
Psikiyatrinin Rolü
İntihar, psikiyatri hastalarının, özellikle de depresif hastalıklar ve psikoz teşhisi konulanların tıbbi geçmişlerinde sıklıkla trajik bir son nokta olarak hizmet eder. Bu durumların psikiyatrik değerlendirmesi ve tedavisi intihar davranışlarına karşı çok önemli bir savunma hattını oluşturur.
Psikosomatik Tıp
Psikosomatik tıp alanında intihar sıklıkla psikolojik sıkıntının fiziksel semptomlarla ortaya çıkmasıyla ortaya çıkar, bireyin sağlık durumunu daha da karmaşık hale getirir ve intihar riskini artırır.
İntiharın Nörobiyolojisi
Araştırmadaki Gelişmeler
İntiharın nörobiyolojik yönlerine ilişkin araştırmalar hızla genişleyen bir alandır. Oquendo ve arkadaşlarının 2014 tarihli “İntihara Yönelik Biyoimzaya Doğru” adlı çalışması gibi makaleler, intihar davranışının biyolojik temeline dair değerli bilgiler sağlıyor.
Önemli bulgular
Oquendo ve meslektaşları intihara meyilli bireylerde stres tepki sistemlerinin düzensizliğine dikkat çekiyor. Özellikle HPA’yı (kortikal-hipotalamik-hipofiz ekseni) intihara yatkınlık oluşturan önemli bir faktör olarak belirtiyorlar.
Ek Hususlar
HPA ekseninin ötesinde nöroinflamatuar indeksler, glutamaterjik fonksiyon ve nöronal plastisite gibi diğer belirteçler de tanımlanmıştır. Bunlar, stres sistemi düzensizliği için aşağı yöndeki belirteçler olarak hareket edebilir ve oyundaki biyolojik süreçlere ilişkin çok yönlü bir görünüm sunabilir.
Tedavi Potansiyeli
Bu nörobiyolojik faktörlerin anlaşılması, yeni tedavi hedeflerinin ve biyolojik belirleyicilerin belirlenmesine yol açarak önleyici stratejiler ve terapötik müdahaleler için kapılar açabilir.
SKA2 Gen Keşfi
İlk Bulgular
Guintivano’nun ekibi ilk araştırmalarını McLean Hastanesi’ndeki Stanley Tıbbi Araştırma Enstitüsü ve Harvard Beyin Bankası’ndan elde edilen prefrontal kortikal dokuyu kullanarak gerçekleştirdi. SKA2’yi intihar eden bireylerde ekspresyonu önemli ölçüde düşük olan bir gen olarak tanımladılar.
Çoğaltma ve Doğrulama
Bulgularını doğrulamak için araştırma ekibi, çalışmalarını üç canlı grubundan alınan periferik kan örneklerini içerecek şekilde genişletti. Bu ek adım, SKA2 geninin intihar riskiyle ilişkili olarak çoğaltılmasına ve öneminin güçlendirilmesine yardımcı oldu.
SKA2’nin Önemi
Genetik ve Epigenetik Varyasyonlar
Araştırma ekibi, SKA2 gen ekspresyonunun sadece azalmakla kalmayıp aynı zamanda SKA2 geninin rs7208505 bölgesindeki genetik ve epigenetik varyasyonlarla da ilişkili olduğunu buldu. Bu özel gözlem, SKA2’nin intihar riskini nasıl etkileyebileceğine bir karmaşıklık katmanı ekliyor.
Potansiyel Biyobelirteç
Çalışma, SKA2 genetik ve epigenetik varyasyonlarının, özellikle stres etkenlerine maruz kaldığında intihar riskini artıran altta yatan koşullar olarak hareket edebileceğini öne sürüyor.
Gelecekteki Etkiler
Araştırma İçin Gelecek Vaat Eden Bir Cadde
Ön bulguların diğer araştırmacılar tarafından daha fazla doğrulanması gerekirken, Guintivano’nun çalışması intiharla ilgili sinirbilimsel araştırmalarda ümit verici bir yolu temsil ediyor. Bu bulgular sonraki çalışmalarda doğrulanırsa, SKA2 intihar riskinin tanımlanmasında ve önlenmesinde kullanılan önemli bir biyobelirteç olabilir.
Teşhis
Her Değerlendirmede Zorunluluk
Her psikiyatrik değerlendirme, intihar riskinin kapsamlı bir değerlendirmesini içermelidir. Bu özellikle psikoz veya depresyon belirtileri gösteren hastalar için hayati öneme sahiptir. İntihar düşüncesi, girişimi veya depresyon belirtilerine dair önceden bir belirti yoksa değerlendirme kısa olabilir.
Soru Sorma Teknikleri
Sağlık hizmeti sağlayıcıları bu hassas konuya nezaketle ve hastayı tercih ettiği bir cevaba yönlendirmeden yaklaşmalıdır. “Hiç ciddi olarak intiharı düşündün mü?” gibi sorular tarafsız bir şekilde çerçevelenmelidir. “İntihara meyilli değilsin, değil mi?” gibi sorular yöneltmek yerine.
Soruşturmayı Genişletmek
Yüksek Riskli Hastalar İçin
Depresyon veya psikoz belirtileri gösteren hastalar için soruşturmanın daha kapsamlı olması gerekir. Sorular, depresyonun derinliklerini, önceki intihar düşüncelerini, ailede intihar geçmişini ve yapmış olabilecekleri girişimleri içerebilir.
Dış Kaynaklardan Onaylama
Değerlendirme ayrıca, özellikle hastanın intihar eğilimleri konusunda tam olarak açık sözlü olmayabileceğinden şüpheleniyorsanız, aile üyeleriyle veya yakın arkadaşlarıyla temasa geçmeyi de içerebilir. Bu yalnızca hastanın rızasıyla veya durumun, rızayı atlayacak kadar akut olduğu düşünüldüğünde yapılmalıdır.
Zorluklarla Başa Çıkmak
Etik ve Pratik İkilemler
Klinisyenler, özellikle hastane personelinin hastaneye yatırılmanın gerekliliği konusunda anlaşamadığı durumlarda kendilerini sıklıkla etik ikilem içinde bulurlar. Bu gibi durumlarda klinisyen, programını zorlaştırsa bile hastanın güvenliği açısından en iyi olduğuna inandığı şeyi savunmalıdır.
Yasal Sorumluluklar
İntihar riski değerlendirmesinde “bırakınız yapsınlar” yaklaşımını seçen klinisyenler, hastanın kendine zarar vermesi veya kendisini öldürmesi durumunda yine de sorumlu tutulabilir. Bu, kapsamlı bir intihar riski değerlendirmesinin kritik önemini vurgulamaktadır.
İntihar Riski Ölçeklerinin Güvenilirliği
Columbia İntihar Şiddeti Risk Ölçeği (C-SSRS)
Kullanılan çeşitli intihar riski ölçekleri arasında, Columbia İntihar Ciddiyet Riski Ölçeği’nin (C-SSRS) birçok çalışmada güvenilir ve geçerli olduğu bulunmuştur.
Yanılgılar ve Gerçekler
Aktif intihar düşüncesinin pasif düşünceden daha öngörücü olduğu yönündeki yaygın inanca rağmen, kanıtlar aksini gösteriyor. Dahası, klinisyenler sıklıkla intihar riskini değerlendirme konusundaki doğruluklarını olduğundan fazla tahmin ediyorlar ve sürekli eğitim ve düzeltici geri bildirim ihtiyacının altını çiziyorlar.
Odak Noktasında Demografi: Kimi Tedavi Ediyoruz?
İntihar Girişimcisi
İntihar niyetini ifade eden veya yakın zamanda intihar girişiminde bulunan kişiler psikiyatrik acil durumlardır. Geleneksel yaklaşım genellikle yalnızca intihar düşüncesinin belirtilerine odaklanmak yerine, depresyon veya psikoz gibi altta yatan hastalıkları tedavi etmek olmuştur.
Aileler ve Çevredekiler
Tedavi genellikle bireyin ötesine geçerek aile üyelerini ve intihar riski taşıyan kişinin eylemlerinden etkilenen diğer kişileri de kapsar. Bu, intiharın önlenmesi ve tedavisinin çok boyutlu doğasının altını çizmektedir.
Tedavi Yöntemleri
Farmasötik Yaklaşımlar
Depresyon için antidepresanlar yaygındır; psikoz için antipsikotikler; ve mani için duygudurum dengeleyiciler. Ateş veya baş ağrılarının tedavi edilmesine benzer şekilde semptom bazlı tedaviler de sıklıkla kullanıldığından, bu evrensel olarak doğru değildir.
Psikolojik Terapiler
Diyalektik davranış terapisinin (DBT), Sınırda Kişilik Bozukluğu (BPD) ve diğer dürtüsel psikiyatrik rahatsızlıkları olan hastalar için etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Lityum ve Antipsikotikler
Lityum genellikle bipolar bozukluk için kullanılır ancak daha geniş uygulamalara da sahiptir; antipsikotikler bazen psikotik olmayan ajitasyon için de kullanılabilir.
İntiharı Önlemenin Zorlukları
Teorik Hedefler ve Pratik Gerçekler
Klinisyenler olarak nihai amaç tüm intihar girişimlerini ve intiharları önlemektir. Bu hedef idealist olsa da, deneme ve tamamlama sayısını azaltmanın hem mümkün hem de ulaşılabilir olduğu da kabul edilmektedir.
Acil Servisteki Zorluklar
Yanılgılar ve Önyargılar
“İntihar girişimi” terimi ne yazık ki aşağılayıcı bir anlam kazandı ve çoğu zaman aşırı yük taşıyan acil servis personelinin küçümseyici muamelesiyle sonuçlandı.
Alarm Verici İstatistikler
Kanada’da yapılan bir araştırma, konunun aciliyetine dikkat çekerek, acil servis hastalarında 5,3 yıllık takip sırasında ölümlerin %23,4’ünün intihar nedeniyle olduğunu ortaya koydu.
| Birincil Tanı | Demografik ve Çeşitli Faktörler | Kişilik Faktörleri | Komorbiditeler | Sosyal faktörler | Diğer faktörler |
| Bipolar | Erkek | Borderline | Madde kullanımı | Boşanmış | Mevcut araçlar |
| Şizofreni | Yaş | Narsist | Panik atağı | dul | Geçmişinde çocuk tacizi |
| Major depresif dönem | Beyaz ırk | Antisosyal | Anksiyete | Yalnız yaşarlar | Yaşamak için az neden |
| Distimi | Homoseksüel | Davranış bozukluğu | Eksen III tanıları | İzole | Çok sayıda olumsuz olay |
| Depresyon ile uyum bozukluğu | İntihar girişimi geçmişi | Dürtüsel | Maddi kaygılar | Değişik kademeler | |
| Davranış bozukluğu | Aile geçmişi | Diğer kayıplar | Değişik arkadaşlar | ||
| Psikoz | İntihar fikirleri | Dinsiz | Diğerkam, birilerine veren | ||
| Umutsuz, çaresiz | Evde silah barındırmak |
Ailenin Önemli Destek İhtiyacı
İntihardan Kurtulanlar (SOS) Grupları
İntihar sonrasında yardıma ihtiyaç duyan ilk ve en önemli grup merhumun ailesidir. Yerel İntihardan Kurtulanlar (SOS) grupları, yaslı aileler için paha biçilmez kaynaklardır. Ancak bu gruplar intihara teşebbüs etmiş kişiler için tasarlanmamıştır; daha ziyade intihar sonucu ölenlerin ailelerine hizmet ediyorlar.
Anında Katılım Zorluğu
Bazı SOS grupları, toplantılar sırasında duygularını kontrol etmelerini zorlaştırabilecek duygusal durumlarının yüksek olması nedeniyle aile üyelerinin hemen katılmasını önermiyor.
Hayatta Kalanların Grup Liderleri Olarak Rolü
İlginç bir şekilde, SOS grupları genellikle akıl sağlığı profesyonelleri yerine hayatta kalanlar tarafından yönetiliyor ve bu da akran desteğinin bazen profesyonellerin sağlayamayacağı bir empati biçimi sunabileceği fikrini güçlendiriyor.
Profesyonelin Sorumluluğu
İntihar Sonrası İletişim
Ölen kişinin ailesiyle temasın kesilmesi gerektiği düşüncesinin aksine, ruh sağlığı uzmanlarının katılımı aslında oldukça faydalı olabilir. Bu, merhumun cenazesine katılmayı, başsağlığı dilemeyi ve yaslı aileyle konuları gizlice tartışmayı içerebilir.
Hayatta Kalan Olarak Terapist
Terapistler de sıklıkla hastanın intiharından sonra duygusal travma yaşarlar ve profesyonel yardım onlar için de gerekli olabilir. Ne yazık ki kurumsal politikalar çoğunlukla yas tutan terapistin ihtiyaçlarından ziyade kurumsal ihtiyaçlara odaklanıyor.
Çemberi Genişletmek: Sınıf Arkadaşları, İş Arkadaşları ve Arkadaşlar
Okul Programları
Amerikan İntiharı Önleme Vakfı (AFSP) ve diğer kuruluşlar, okullara bir öğrencinin intiharının neden olduğu duygusal çalkantılarla başa çıkabilmeleri için kılavuzlar ve kaynaklar sunmaktadır.
Medya Yönergeleri
Pennsylvania Üniversitesi Gazetecilik Okulu gibi kuruluşlar da “taklit” olaylarını önlemek amacıyla medyanın intiharı sorumlu bir şekilde haber yapmasına yardımcı olmak için talimatlar yayınladı.
Kaçırılan Sinyaller: Önceki İletişimler
İlk Gözlem Hattı Olarak Aile
Pek çok aile, davranışlardaki değişiklikleri veya intihar niyetinin açık belirtilerini farkında olmadan gözlemliyor. Ancak belirtileri tanımak ve tıbbi yardım istemek her zaman doğru teşhis ve tedaviye yol açmaz ve bu yüksek riskli bireyleri korumasız bırakır.
Tıbbi Yardım Aramak
Benzer şekilde, bu kişiler sıklıkla yardım için sağlık hizmeti sağlayıcılarına başvururlar. Zamanında müdahale için tıp pratisyenlerinin akut intihar riskinin belirtilerini tanımlama konusunda eğitilmeleri önemlidir.
İstemsiz Hastaneye Yatış: Gerekli Bir Adım
Etik Hususlar
Bir kişiyi kendi isteği dışında hastaneye yatırma fikri etik kaygılarla doludur. Ancak intihara meyilli bir bireyin oluşturduğu akut risk, bazen hayat kurtarmak için bu tür önlemlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır.
Yatarak Psikiyatrik Tedavi
Yatarak tedavi gören bir psikiyatri kurumuna kabul edildikten sonra hastalar, akut semptomlarını yönetmek ve zihinsel durumlarını stabilize etmek için özel olarak hazırlanmış yoğun tedaviyi anında alabilirler. Bu adım, yaklaşan bir intihar girişimini önlemek için genellikle vazgeçilmezdir.
Manevi Hizmetlerin Rolü
Akut Dönemde Manevi Destek
İntihara meyilli hastalara kısa süreli bakım sağlanmasında manevi hizmetler sıklıkla hayati bir rol oynar. Bu hizmetler, tıbbi ve psikolojik tedavilere yardımcı olarak duygusal ve ruhsal rahatlık sunabilir.
Yaklaşım Çeşitliliği
Mevcut manevi hizmetlerin türleri, tıbbi tedavi planını tamamlayan bireyselleştirilmiş bir yaklaşıma izin verecek şekilde büyük ölçüde değişebilir.
Kaynak:
- Mann, J. J., & Michel, C. A. (2016). “Prevention of firearm suicide in the United States: What works and what is possible.” American Journal of Psychiatry.
- O’Connor, R. C., Pirkis, J., Cox, G. R., & Cox, G. R. (2020). “The International Handbook of Suicide Prevention.” Wiley.
- Nock, M. K., Borges, G., & Ono, Y. (2012). “Suicide: Global Perspectives from the WHO World Mental Health Surveys.” Cambridge University Press.
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC), “Youth Risk Behavior Surveillance—United States, 2014.”
- Nock, M.K., Green, J.G., Hwang, I., et al., “Prevalence, Correlates, and Treatment of Lifetime Suicidal Behavior Among Adolescents,” JAMA Psychiatry, 2013.
- Mann, J. J., “A current perspective of suicide and attempted suicide,” Annals of Internal Medicine, 2002.
- Spicer, R.S., Miller, T.R., “Suicide acts in 8 states: incidence and case fatality rates by demographics and method,” American Journal of Public Health, 2000.
- Biddle, L., Brock, A., Brookes, S.T., Gunnell, D., “Suicide rates in young men in England and Wales in the 21st century: time trend study,” The British Journal of Psychiatry, 2008.
- Joiner, T., “Why People Die by Suicide,” Harvard University Press, 2005.
- Mann, J.J., Waternaux, C., Haas, G.L., Malone, K.M., “Toward a clinical model of suicidal behavior in psychiatric patients,” American Journal of Psychiatry, 1999.
- O’Connor, R.C., Pirkis, J.E., Cox, G.R., “International Handbook of Suicide Prevention,” Wiley, 2016.
- Oquendo, M.A., Sullivan, G.M., Sudol, K., Baca-Garcia, E., Stanley, B.H., Sublette, M.E., Mann, J.J., “Toward a Biosignature for Suicide,” American Journal of Psychiatry, 2014.
- Mann, J.J., “Neurobiology of suicidal behaviour,” Nature Reviews Neuroscience, 2003.
- Turecki, G., Brent, D.A., “Suicide and suicidal behaviour,” The Lancet, 2016.
- Oquendo, M.A., et al., “Toward a Biosignature for Suicide,” American Journal of Psychiatry, 2014.
- Beck, A.T., “Learning About Suicidal Ideation,” Journal of Clinical Psychology, Year unknown.
- Spangler, D., et al., “Clinical Judgments in Suicide Risk Assessment,” Journal of Clinical Psychiatry, Year unknown.
- Mann, J. J., “A Current Perspective of Suicide and Attempted Suicide,” Annals of Internal Medicine, 2002.
- Linehan, M. M., “Cognitive-behavioral Treatment of Borderline Personality Disorder,” 1993.
- Pirkis, J., et al., “Interventions to reduce suicides at suicide hotspots: a systematic review,” BMC Public Health, 2015.
- Client Suicide—What now,” Various Authors, Journal of Clinical Psychology, 2009.
- “Survivors of Suicide,” American Foundation for Suicide Prevention, 2015.
- “Guidelines for Media Reporting on Suicide,” University of Pennsylvania School of Journalism, 2018.
