- Kandaki potasyum konsantrasyonun normalden daha az olmasıdır. (Bkz; Hip-o-kal-em–i)
- Muzdaki önemli bir potasyum kaynağıdır.
- Düşük potasyum seviyesinin birçok nedeni olabilir, ancak esas olarak kusma, ishal, böbrek üstü bezlerinin hastalıkları veya diüretik kullanımından kaynaklanır.
- Düşük potasyum seviyeleri kaslarda güçsüzlüğe, kramplara, titremelere ve hatta felce neden olabilir ve kalpte aritmiler meydana gelebilir.
- Teşhis, potasyum seviyelerini ölçmek için yapılan kan testlerine dayanır.
- Potasyum açısından zengin gıdalar tüketmek veya ağızdan potasyum takviyesi almak genellikle yeterlidir.
Potasyum vücuttaki elektrolitlerden biridir. Bunlar, kan gibi vücut sıvılarında çözündüklerinde elektrik yükü taşıyan minerallerdir. Potasyum hücrelerin, kasların ve sinirlerin düzgün çalışması için önemlidir.
Nedenleri
Tipik olarak potasyum seviyeleri, kusma, ishal veya laksatiflerin (müshil) yanlış kullanımı nedeniyle sindirim sistemi yoluyla çok fazla kaybedildiği için düşer.
Bazen çok fazla potasyum idrar yoluyla atılır, genellikle böbreklerin aşırı sodyum, su ve potasyum atmasına neden olan ilaçlar (diüretikler) nedeniyle.
Cushing sendromu gibi birçok adrenal hastalıkta, adrenal bezler böbreklerin büyük miktarlarda potasyum salgılamasına neden olan bir hormon olan çok fazla aldosteron üretir.
Bazı ilaçlar (insülin, salbutamol ve terbutalin gibi) kandan hücrelere daha fazla potasyum geçmesini sağlar ve potasyum eksikliğine (hipokalemi) neden olabilir. Ancak bu ilaçlar, başka bir durum potasyum kaybına neden olmadığı sürece sadece geçici bir potasyum eksikliğine neden olur.
Hipokalemi bazen kanda çok az magnezyum olduğunda (hipomagnezemi) veya magnezyum tarafından tetiklendiğinde ortaya çıkar.
Potasyum eksikliği nadiren yetersiz potasyum alımından kaynaklanır, çünkü birçok gıda (fasulye, koyu yapraklı sebzeler, patates, balık ve muz gibi) potasyum içerir.
Belirtileri
Kan potasyum seviyesindeki hafif bir düşüş genellikle hiçbir belirtiye neden olmaz.
Daha büyük bir düşüş kaslarda güçsüzlüğe, kramplara, titremelere ve hatta felce neden olabilir.
Kardiyak aritmiler gelişebilir. Eksiklik düşükse, hastalarda zaten kalp hastalığı varsa veya kalp ilacı digoksin alıyorlarsa da gelişebilirler.
Hipokalemi uzun süre devam ederse, kişinin sık idrara çıkmasına ve çok miktarda su içmesine neden olan böbrek sorunları gelişebilir.
Teşhis
- Kandaki potasyum seviyesinin ölçülmesi
- Elektrokardiyografi
- Bazen idrardaki potasyum miktarının ölçülmesi
Teşhis, kandaki potasyum seviyesinin çok düşük olduğu ölçüldüğünde konur. Doktorlar daha sonra potasyum seviyesinin düşmesine neyin neden olduğunu bulmaya çalışırlar.
Sebep, kişinin semptomlarından (örn. kusma) veya alınan ilaçlardan veya diğer maddelerden belirlenebilir. Sebep net değilse, doktorlar idrarla ne kadar potasyum atıldığını ölçerek aşırı atılımın sebep olup olmadığını görürler.
Düşük potasyum seviyeleri kardiyak aritmilere neden olabileceğinden, doktorlar aritmileri aramak için genellikle bir elektrokardiyogram (EKG) yaparlar.
Tedavisi
Potasyum takviyeleri
Bir durum potasyum eksikliğine neden olduğunda tedavi edilir.
Genellikle potasyum, ağızdan potasyum takviyesi alınarak yerine konabilir. Potasyum sindirim sistemini tahriş edebileceğinden, takviyeleri tek bir büyük doz yerine gün boyunca yemeklerle birlikte küçük dozlarda almak daha iyidir. Balmumu emdirilmiş veya mikrokapsüllenmiş potasyum klorür gibi bazı potasyum takviyeleri sindirim sistemini daha az tahriş eder.
Hipokalemiyi daha hızlı tedavi etmek için aşağıdaki durumlarda potasyum damar içine (intravenöz) verilir:
- Potasyum seviyesi tehlikeli derecede düşüktür.
- Düşük seviye kardiyak aritmilere neden olur.
- Ağızdan alınan takviyeler etkisizdir.
İnsanlar ağızdan alınan takviyelerin yerine koyabileceğinden daha fazla potasyum kaybetmeye devam ediyor.
Diüretik kullanan çoğu kişinin potasyum takviyesi almasına gerek yoktur. Ancak doktorlar düzenli olarak kan potasyum seviyelerini kontrol eder, böylece gerekirse takviye verilebilir. Alternatif olarak, amilorid, eplerenon, spironolakton veya triamteren gibi böbreklerin potasyumu tutmasına yardımcı olan diüretikler (potasyum tutucu diüretikler) kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar sadece böbrek fonksiyonları normalse kullanılmalıdır.
Hipomagnezemi hipokalemi ile birlikte ortaya çıkarsa, ikincisi de tedavi edilir.