
Antik Yunancadaki ἐγκέφαλος (enképhalos, “Kafanın içinde”) kelimesinden türemiştir. Kafanın içerisi demektir. Beyni ifade eder. (Bkz: En–sefalon)
Beyni besleyen atardamarlar;
- Arterya karotis interna
- Arterya vertebralis
- Arterya serebri mediya
İçindekiler
Kısımları
Patoloji
Ensefalit (Sin: Encephalitis, enzephalitis); beyin iltihaplanmasına denir.
Genellikle beyin olarak bilinen ensefalon, omurgalılarda merkezi sinir sisteminin birincil bileşenidir. Farkındalık, hareketler, hisler, düşünceler, konuşma ve hafıza dahil olmak üzere çoğu bedensel fonksiyonun kontrolünden sorumludur1.
Yapısı
Ensefalon tipik olarak birkaç ana bileşene ayrılır:
Serebrum: Düşünce, duygu ve motor kontrol dahil olmak üzere yüksek beyin fonksiyonlarından sorumlu en büyük kısımdır2.
Beyincik: Beynin arka kısmında yer alır, motor kontrol ve koordinasyonda çok önemli bir rol oynar3.
Beyin sapı: Serebrum ve serebellumu omuriliğe bağlar, kalp atış hızı, nefes alma ve uyku döngüleri gibi temel işlevleri düzenlemekten sorumludur4.
Fonksiyonlar
Ensefalonun her bölümünün belirli işlevleri vardır. Serebrum ayrıca farklı işlevleri kontrol eden loblara ayrılmıştır:
Frontal Lob: Karar verme, problem çözme ve planlama ile ilgilidir5.
Parietal Lob: Dokunma, sıcaklık ve tat dahil olmak üzere duyusal bilgileri işler6.
Oksipital Lob: Görme yetisinden sorumludur 7.
Temporal Lob: İşitsel bilgilerin işlenmesinde rol oynar ve hafıza için kritik öneme sahiptir8.
Bozukluklar
İnme, beyin tümörleri, travmatik beyin hasarı, Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklar ve depresyon ve anksiyete gibi ruh sağlığı bozuklukları dahil olmak üzere çeşitli bozukluklar ensefalonu etkileyebilir 9.
Kaynak:
- Bear, M. F., Connors, B. W., & Paradiso, M. A. (2016). Neuroscience: Exploring the Brain (4th ed.). Wolters Kluwer Health.
- Purves, D., Augustine, G. J., Fitzpatrick, D., et al. (2001). Neuroscience. 2nd Edition. Sinauer Associates.
- Ito, M. (2006). Cerebellar circuitry as a neuronal machine. Progress in neurobiology, 78(3-5), 272-303.
- Pocock, G., & Richards, C. D. (2013). Human physiology: the basis of medicine. Oxford University Press.
- Fuster, J. M. (2015). The Prefrontal Cortex. Academic press.
- Culham, J. C., & Kanwisher, N. G. (2001). Neuroimaging of cognitive functions in human parietal cortex. Current Opinion in Neurobiology, 11(2), 157-163.
- Wandell, B. A., Dumoulin, S. O., & Brewer, A. A. (2007). Visual field maps in human cortex. Neuron, 56(2), 366-383.
- Hickok, G., & Poeppel, D. (2007). The cortical organization of speech processing. Nature Reviews Neuroscience, 8(5), 393-402.
- Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2013). Cognitive Neuroscience: The Biology of the Mind. W. W. Norton & Company.