Arapçada sahalaسَهَلَ yumuşadı, gevşedi, akıcı hale geldi → ishāl إسهال yumuşatma, gevşetme, kolaylama, bağırsakları gevşetme,
- Bu dışkılama tipi, günde 200 gr’dan fazla , günde 3 kezden daha fazla dışkılama ve azalmış konsistansa sahiptir; ishal akışı. (bkz: diya–re)
- Sebebi; ince ve kalın bağırsağa iyon ve su taşımasında sorun olmasıdır.
Çeşitleri;
Seyire göre
- Akut diyare; 3 hafta sürer, nedeni bazen bellidir (kemoterapi)
- Akut enflamatuar ishal
- Akut enflamatuar olmayan ishal
- Kronik diyare
- 3 haftadan fazla sürer.
- Kilo kaybı olup olmadığı bakılmalıdır.
Ayrıca bakınız;
Patomekanizmaya göre
Salgısal ishal
Elektrolitlerin emilememesi veya elektrolitlerin yanlış salgılanması nedeniyle, ozmotik nedenlerle bağırsak lümeninde kalan elektrolit miktarına uygun miktarda su bağlanır. Bu su da dışarı atılır. Salgı ishali, bakteriler ve bunların toksinleri, virüsleri ve protozoaları tarafından tetiklenebilir. İlaçlar ayrıca sekretuar ishale de yol açabilir.
Malassimilasyon diyare
Emilim bozukluğu ve sindirim bozukluğu söz konusu olduğunda (örneğin safra asidi eksikliği, çölyak hastalığı, tropikal sprue, pankreas yetersizliği, fruktoz intoleransı ve kısa bağırsaklar bağlamında), sindirilmemiş gıda bileşenleri ozmotik bir etkiye sahiptir ve dışkının sıvılaşmasına neden olur. Malassimilasyon diyare, düşük miktarda elektrolit ve dışkıda yüksek ozmolarite ile karakterizedir.
Fonksiyonel ishal
Genellikle psikolojik tetikleyicilerin neden olduğu otonom sinir sistemi arızası ve arızası, bağırsakların aşırı hızlı boşalmasına neden olur. Bu ishale hipermotil ishal de denmesinin nedeni budur. Bağırsağın motor becerilerindeki bozukluklar nedeniyle bağırsaktaki dışkı yeterince kalınlaşmaz. İshal sonuçları. İshal, tirotoksikoz bağlamında da sıklıkla görülmektedir.
Eksüdatif inflamatuar ishal
Eksüdatif iltihaplı ishalin özelliği, ozmotik olarak aktif maddelerin kaybına yol açan mukozal kusurlardır. Bu tür ishal, örneğin, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalığında (IBD) görülebilir. Ayrıca invaziv bağırsak enfeksiyonlarında (EHEC) ortaya çıkar.
Tetikleyen patojene göre
- Clostridium difficile ile ilişkili ishal (CDAD)
- Campylobacter ishali
- Salmonella gastroenteriti
- Norovirüs gastroenteriti
- Rotavirüs gastroenteriti
Özel formlar
- Paradoksal ishal
- Antibiyotikle ilişkili ishal
- Psödodiyare
- Yanlış ishal
- Hastane ishali
Nedenleri
Gastrointestinal sistemdeki karmaşık süreçler nedeniyle ishal birçok farklı faktör tarafından tetiklenebilir:
- Mikroorganizmalar
- Virüsler (rotavirüsler, norovirüsler, HIV)
- Bakteriler (salmonella, EHEC)
- Mantarlar (Candida albicans)
- Protozoa (Entamoeba histolytica)
- Parazitler
- Gıda intoleransı: laktoz intoleransı, fruktoz intoleransı, gıda alerjileri
- Otoimmün hastalıklar: çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, ülseratif kolit
- İlaçlar: müshiller, antibiyotikler, sitostatikler, orlistat, akarboz, NSAID’ler ve çok daha fazlası.
- Tümörler: kolon karsinomu, VIPoma, karsinoid, lenfoma
- Fonksiyonel faktörler: irritabl kolon, otonomik diyabetik nöropati
- Endokrin bozuklukları: hipertiroidizm
- Amiloidozlar
- Operasyonlar: kısa bağırsak sendromu, kolektomi, kör döngü sendromu
- Fiziksel noxa: radyasyon tedavisi
Teşhis;
Kronik ishalin tanısal olarak aydınlatılması, çeşitli olası nedenlerden dolayı genellikle bir sorundur. Kullanılabilen teşhis prosedürleri şunları içerir:
Tıbbi geçmiş
Anamnez alınarak, özellikle ishalin yanında hangi semptomun önde gelen semptom olduğu sorulduğunda ishalin nedeni hakkında önemli bilgiler elde edilebilir.
| Başlıca eşlik eden semptom | Olası tetikleyici |
|---|---|
| Karın ağrısı | Bağırsağa yapışan mikroorganizmalar, sitotoksin üreten patojenler |
| Nausea | Bakteriyel ekso- veya endotoksinler |
| Ateş | İstilacı mikroorganizmalar (salmonella, shigella, amip, EHEC) |
Laboratuvar
- Dışkı muayenesi
- Rota ve norovirüsler dahil olmak üzere patojenik mikroplar
- Dışkıda elastaz
- Dışkıda anormal yağ tespiti→Malabsorption, Maldigesyon
- Elastaz→exokrin Pankreas yetmezliği
- Calprotectin →Enfeksiyon
- Dışkıda occultus kan, Melena
- Endomysial Antikorlar
- Transglutaminaz antikorları
- 24 saatlik idrarda 5-hidroksiindol asetik asit (karsinoid tümörlerin tespiti)
- Endomysial antikorların ve transglutaminaz antikorlarının belirlenmesi, çölyak hastalığı veya sprue taraması için kullanılır. Biyopsi endikasyonu onların kanıtlarından kaynaklanmaktadır. Her iki laboratuvar değeri de normalse çölyak hastalığı olası değildir.
- Lökosit
Görüntüleme prosedürleri
Endoskopi
- Özofagogastroduodenoskopi, muhtemelen örnek eksizyonu ile
- İleoklonoskopi, gerekirse adım PE’lerin çıkarılmasıyla
Fonksiyon testleri
- Açlık (glikoz) testi
- H2 nefes testi
Tedavi
- Terapi, tetikleyici nedene bağlıdır. Komplike olmayan bir ishalin ilaçla tedavi edilmesi gerekmez. Özellikle daha şiddetli ishal formlarında su ve elektrolit kaybını telafi etmek daha önemlidir.
- En iyi ihtimalle bu, rehidrasyon çözümleriyle yapılır. 1 litre su için optimal bir bileşim eklenerek elde edilir.
- 3,5 g sofra tuzu
- 2,5 g sodyum bikarbonat
- 1.5 g potasyum klorür
- 20 g glikoz
- Bu amaçla, yalnızca suda çözülmesi gereken hazır karışımlar (örn. Disodyum hidrojen sitrat) sunulmaktadır. Meyve suları, genellikle sıvı ve elektrolit kaybının yerini alabildikleri için evde kullanım için uygun bir alternatiftir. Şişen maddelerin emilimi destekleyici bir etkiye sahiptir. Kola ve çubuk krakerlerin kombinasyonu genellikle bir ev ilacı olarak önerilmektedir – ancak etkinliği tartışmalıdır.
- Sentetik opioid loperamid ve enkefalinaz inhibitörü rasekadotril, kontrendikasyonlar dikkatle dikkate alınarak ilaç olarak kullanılabilir.
