Sinonim: pulmonary edema, Lungenödem.
Akciğer ödemidir. (Bkz; Pulmoner) (Bkz; ödem) Akciğer parenkiminde ekstravazküler sıvının patolojik olarak birikmesidir. Sıvı ilk olarak akciğer interstisyum‘unda birikir. Daha sonrasında ise alveolar bölgede birikmeye başlar.
1)Formları
1.1.)Hidrostatik ödem:
Kılcal damarlardaki yüksek basınçtan dolayı oluşur. Sol kalp yetmezliği veya intravazal sıvı yüklenmesi sonucu akciğer toplardamarlarındaki basıncın artması, kılcal damarlardaki basıncı değiştirebilir. Normal akciğer toplardamar basıncı; 15 mmHg’dir.
İnterstisyumdaki lenf damarları bölgede toplanan sıvıyı drenaj yoluyla kompense edebildiğinden dolayı; Kronik kalp yetmezliğinde normal basıncın 7 katına kadar çıkana dek ödem oluşmayabilir. Bu da 30-40 mmHg civarıdır.
Hidrostatik ödemin safhaları bulunmaktadır. Bu sınıflandırma için;
- Kalp büyüklüğü; Torakal ve transversal toraks çapı oranı < 0,5 ve yatan hastalarda bu oran < 0,53 olmalıdır.
- Vasküler ayak (Vascular pedicle; Yukarı Mediastinum genişliği)
- İntrapulmonal damarlar: eğer akciğerin kraniyal kısmında bir damar genişlemesi varsa, bu akciğer toplardamarındaki basıncın arttığına dair önemli bir işaret olabilir.
1.Derece:
Akciğer toplardamarlarındaki basıncın azcık yüksek olması (15-20 mmHg) durumunda sıvı kraniyal-kaudal olarak dağılır. Röntgende ise bu durum akciğer üst loplarındaki damarlarda genişleme ile kendini gösterir. Yatan hastalarda ise sıvı her iki akciğer ucunda eşit dağılmaya meyilli olduğundan tespit edilmesi biraz daha güçtür.
2.Derece (İnterstisyel ödem)
Akciğer toplardamarlarındaki basıncın daha fazla artması (20-25 mmHg) durumunda lenf drenaj kapasitesinin üstüne çıkılır. Böyle bir durumda akciğer interstisyelinde sıvı birikir. Tipik belirtileri;
- Peribronşiyal Cuffing (Peribronşiyal ödemden dolayı bronş duvarının kalınlaşması) ve Kerley B çizgileri
- Toraks röntgeninde ise loblar arası duvarlarda kalınlaşma, septal çizgilerde belirginleşme (Kerley B çizgileri), Damarların kontrasında belirginsizleşme ve Plevral efüzyon. Kalp büyüktür ve vazküler ayakta genişleme gözlemlenir.
3.Derece (Alveolar ödem)
Akciğer toplardamarlarındaki basıncın >25 mmHg olması durumudur. Sıvı alveolarda toplanır ve röntgende perihiler gölgelenme gözlemlenir. Tipik bir dağılımda kelebelek şeklinde gözükür, ama dağılım fokal, difüz, simetrik veya asimetrik olabilir.
1.2.) Permeabilit ödem (Geçirgen ödem):
Kılcal damarlardaki yüksek geçirgenlikten dolayı oluşur. Alveolar hasarına göre ikiye ayrılır.
1.2.1. Difüz Alveolar hasarlı olmayan geçirgen ödem
Farklı moleküller yüzünden kılcallarda açıklık („capillary leak“) meydana gelebilir. Bu ödem tipi kardiyojen değildir. Yapı itibariyle İnterstisyel ödeme benzer. Farklı çeşitleri mevcuttur.
- Akut akciğer yarası; İlaçlar, enfeksiyon, transfüzyon, immün tedavisi kaynaklı.
- Yükseklik ödemi; Yüksek rakımlı yerde bulunmaktan ötürü gerçekleşebilir.
- Nörojen ödem
- Reekspansiyon ödem; Büyük plevre efüzyonların aniden salınımında gerçekleşebilir.
1.2.2. Difüz Alveolar hasarlı geçirgen ödem
ARDS (acute respiratory distress syndrome) şeklinde de adlandırılır. Akut, ağır bir respiratorik yetmezliktir. Çeşitli sebebleri olabilir;
- Direk etki eden faktörler;
- Aspirasyon,
- İnhalasyon travma,
- Boğulmak üzere olan bireyler,
- Ağır zatüre,
- Akciğer zedelenmesi.
- Dolaylı etki eden faktörler;
- Sepsis
- Şok
- Akut pankreatit
- Yanma
- Transfüzyon reaksiyonu
- Madde entoksikasyonu
Röntgende aşamalı seyri gözlemlenebilir;
- Eksudatif veya erken fazı (24 saat); İnterstisyal ödem
- Orta fazı (2.-7.gün); Alveolar ödem
- Proliferasyon fazı (7.-28. gün); Fibroz.
Hidrostatik ödeme kıyasla kişinin yatarak veya ayakta olmasıyla akciğer içindeki toplanan sıvının hareketi değişmez.
