Antik Yunancadaki ἀν- ‎(an–, “Olumsuzluk ön eki”) 

ile αἴσθησις ‎(aísthēsis, “his, algı”)’nın birleşmesinden türemiş olan ἀναισθησία ‎(anaisthēsía)’den türemiştir. Anlamı; algısız, ağrısız.

Tıp literatüründe acıyı dindirmek için uygulanan bir uygulamadır. Ağrı duymama hali tıbbi terimidir.

Anestezinin Tarihçesi:

Anestezinin tarihi, bilinçsizliği veya uyuşukluğu tetiklemek için çeşitli maddelerin kullanıldığı eski zamanlara kadar uzanmaktadır. Ancak modern anestezi dönemi 19. yüzyılda eter ve nitröz oksitin inhalasyon anestezik ajanları olarak kullanılmaya başlanmasıyla başlamıştır. Bir diş hekimi olan William T. G. Morton, 1846 yılında bir cerrahi işlem sırasında eter anestezisini başarıyla göstermiştir. O zamandan bu yana anestezi, güvenlik ve etkinliği artırmak için yeni ajanlar ve teknikler ile önemli ölçüde gelişmiştir.

Anestezi Türleri

Lokal Anestezi

a. Topikal Anestezi (yüzeysel anestezi): Kremler, jeller veya spreyler kullanılarak deri ve mukoza zarlarının uyuşturulması.
b. İnfiltrasyon Anestezisi: Anestezik bir maddenin doğrudan tedavi edilecek bölgeye enjekte edilerek belirli bir bölgenin uyuşturulması.

Merkezi Sinir Bölgesi (Bölgesel) Anestezisi

a. Periferik Bölgesel Anestezi: Belirli bir vücut bölgesinden gelen hisleri engellemek için bir sinir veya bir grup sinirin yakınına anestezik madde enjeksiyonunu içerir.
i. Sinir İletim Blokajı: Büyük sinirlerin iletimini durdurma işlemi.
ii. Sinir Ağı (Pleksus) Blokajı: Bir sinir pleksusunu hedef alarak belirli bir vücut bölgesinden gelen duyumları bloke etmek.

Omurilik Bölgesel Anestezisi

a. Subaraknoid Anestezi (Spinal): Anestezik maddelerin subaraknoid boşluğa enjeksiyonu, vücudun geniş bir bölgesini etkiler.
b. Peridural Anestezi (Epidural Anestezi): Anestezik maddelerin epidural boşluğa enjeksiyonu, uyuşma ve ağrı kesici sağlar.
i. Göğüs (Torasik) Epidural Anestezi: Torasik bölgeyi hedef alan epidural anestezi.
c. Kombine Spinal ve Epidural Anestezi: Hızlı ve uzun süreli ağrı kesici sağlayan spinal ve epidural anestezi kombinasyonu.

Genel Anestezi

a. İnhalasyon Anestezisi: Anestezik ajanlar gaz veya buhar olarak solunur ve bilinç kaybına neden olur.
b. Total İntravenöz Anestezi: Bilinç kaybına neden olmak için anestezik ajanlar intravenöz olarak uygulanır.
c. Dengeli Anestezi: İnhalasyon ve intravenöz anestezinin bir kombinasyonu, optimum ağrı kesici ve kas gevşemesi sağlar.
d. Maskeli Anestezi: Maske aracılığıyla uygulanan inhalasyon anestezisi.
e. Laringeal Maske Anestezisi: Anestezik gazları vermek ve hava yolunu korumak için bir laringeal maske yerleştirilir.
f. Entübasyon Narkozu: Anestezi, hava yolunu korumak ve anestezik gazları vermek için trakeaya yerleştirilen bir endotrakeal tüp aracılığıyla uygulanır.

Uygulama

Anestezi uygulamasından önce çeşitli önlemlerin alınması gerekir:

• İntravenöz (IV) erişimin sağlanması
• Hastanın bir elektrokardiyogram (EKG) monitörüne bağlanması
• Oksijen satürasyonunu izlemek için bir nabız oksimetresi takılması
• Reanimasyon önlemlerinin (resüsitasyon ekipmanı) hazır bulundurulmasını sağlamak
• Seçilen anestezi yöntemi için kontrendikasyonların kontrol edilmesi.

Anestezi Komplikasyonları:

Anestezi yıllar içinde daha güvenli hale gelmiş olsa da, komplikasyonlar hala ortaya çıkabilir. Bazı potansiyel komplikasyonlar şunlardır:

• Anestezik maddelere karşı alerjik reaksiyonlar
• Hava yolu tıkanıklığı veya aspirasyon dahil solunum güçlükleri
• Hipotansiyon veya hipertansiyon
• Bölgesel anestezi tekniklerinden kaynaklanan sinir hasarı veya yaralanması
• Ameliyat sonrası bulantı ve kusma
• Anesteziden çıkışın gecikmesi
• Genel anestezi sırasında farkındalık (nadir)

Anestezi Endikasyonları:

Anestezi için birincil endikasyon, cerrahi prosedürler sırasında ağrı kesici ve/veya bilinç kaybı sağlamaktır. Diğer endikasyonlar şunları içerir:

• Endoskopi veya bronkoskopi gibi ağrı veya rahatsızlığa neden olabilecek tıbbi prosedürleri kolaylaştırmak
• Ağrı yönetimi için bölgesel anestezi durumunda olduğu gibi akut veya kronik ağrının yönetilmesi
• Teşhis veya tedavi prosedürleri uygulanan hastalar için sedasyon ve amnezi sağlanması,

Anestezide Son Teknolojik Gelişmeler:

Güvenliği, etkinliği ve hasta konforunu artırmak için anestezi alanında çeşitli ilerlemeler kaydedilmiştir. Bazı yeni gelişmeler şunlardır:

• Hedef kontrollü infüzyon (TCI) sistemleri: Bu bilgisayarlı sistemler, intravenöz anestezik ajanların hassas bir şekilde kontrol edilmesini sağlayarak daha istikrarlı ve öngörülebilir ilaç konsantrasyonları sağlar.
• Ultrason kılavuzluğunda bölgesel anestezi: Ultrason teknolojisinin kullanımı, bölgesel anestezide iğne yerleştirme doğruluğunu önemli ölçüde artırmış, komplikasyon riskini azaltmış ve sinir bloklarının başarı oranını artırmıştır.
• Ameliyat sonrası gelişmiş iyileşme (ERAS) protokolleri: Bu kanıta dayalı protokoller, ağrı kontrolünü optimize ederek, komplikasyonları en aza indirerek ve erken mobilizasyonu kolaylaştırarak ameliyat sonrası sonuçları iyileştirmeyi amaçlamaktadır.
• İzleme teknolojileri: Bispektral indeks (BIS) monitörleri ve işlenmiş elektroensefalografi (EEG) gibi gelişmiş izleme cihazları, anestezi derinliğinin değerlendirilmesine ve ameliyat sırasında farkındalık riskinin en aza indirilmesine yardımcı olabilir.
• Yeni anestezik ajanların geliştirilmesi: Araştırmacılar, daha iyi güvenlik profillerine, daha hızlı başlangıç ve dengeleme sürelerine ve daha az yan etkiye sahip yeni anestezik ilaçlar geliştirmeye devam etmektedir.

Sonuç olarak anestezi, ağrısız cerrahi prosedürlere olanak tanıyan ve hasta sonuçlarını iyileştiren modern tıbbın kritik bir bileşenidir. Teknolojideki ilerlemeler ve yeni teknik ve ajanların kullanıma sunulması, anesteziyi daha güvenli ve daha etkili hale getirmeye devam etmektedir.